پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

استفاده از بستنی به عنوان سرما درمانی طی مصرف ملفالان با دوز بالا، موجب کاهش موکوزیت دهان پس از پیوند سلول‌های بنیادی خونساز اتولوگ می‌شود.

موکوزیت دهان یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی شیمی درمانی با دوز بالای ملفالان است که قبل از پیوند سلول‌های بنیادی خونساز اتولوگ انجام می‌گیرد و کیفیت زندگی بیماران را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.  یکی از روش‌های پیشگیری از موکوزیت، سرما درمانی است. بر اساس مطالعات محققان، سرما درمانی با استفاده از بستنی، با بروز موکوزیت رابطه معکوس داشته و می‌تواند به ‌عنوان روشی کم‌هزینه و آسان برای پیشگیری از موکوزیت دهان مورد استفاده قرار گیرد.

پیوند سلول‌های بنیادی خونساز اتولوگ بخشی از درمان استاندارد در بیماران مبتلا به مالتیپل میلوما، آمیلوئیدوزیس و... است. به دلیل استفاده از رژیم‌های شیمی درمانی با دوز بالا، بیماران عوارض زیادی را تجربه می‌کنند و موکوزیت دهان، یکی از شایع‌ترین عوارض این درمان است که در موارد شدید، حتی ممکن است برای تسکین درد بیماران نیاز به مصرف مواد مخدر تزریقی باشد.

در پروتکل‌های معمولی محافظت در برابر سرما (cryoprotection) لازم است به مدت طولانی از تکه‌های یخ استفاده شود؛ که این امر مورد استقبال بیماران قرار نمی‌گیرد. به همین دلیل علی‌رغم مؤثر بودن این روش، در مراکز پیوند چندان انجام نمی‌شود. مکانیسم عمل تکه‌های یخ به نحوی است که موجب انقباض عروق شده و  همچنین موجب توقف التهاب در ناحیه مخاط دهان و کاهش تماس داروهای سمی با لایه مخاطی می‌شود. ثابت شده است که سرمادرمانی در طول تجویز ملفالان با دوز بالا، به طور مؤثری بروز و شدت موکوزیت را در بیماران کاهش می‌دهد.

یکی دیگر از رویکردهای سازگارتر که توسط برخی مراکز به کار گرفته شده است، استفاده از بستنی است. این امر به ویژه در مراکز اطفال رایج است اما در کمال تعجب، شواهدی که نشان دهد این روش موجب کاهش شانس ابتلا به موکوزیت دهان در بیماران بزرگسال دریافت کننده‌ی شیمی درمانی شود، یافت نشد.

در این‌ مطالعه ۵۲ بیمار در مدت تزریق ملفالان، سرما درمانی دریافت کرده و ۲۲ بیمار دریافت نکردند. در گروهی که سرما درمانی داشتند، ۱۵نفر از ۵۲ بیمار (۲۸.۵۸ درصد) دچار موکوزیت شدند، در حالی که در گروه بدون سرما درمانی، ۱۳ نفر از ۲۲ نفر (۵۹.۰۹ درصد) موکوزیت را تجربه کردند .

بر اساس این تحقیق، همچنان سرما درمانی یک عامل محافظتی مهم در برابر موکوزیت محسوب می‌شود.