پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

بیماری فابری یک اختلال ژنتیکی می باشد که به دلیل کمبود آلفا گالاکتوزیداز A (GLA) ایجاد می‌شود و منجر به تجمع سوبستراهای این آنزیم می شود.

قبلا دانشمندان از مدل مهندسی شده آنزیمNAGA  یعنی آلفا-استیل گالاکتوزآمینیداز ویرایش شده (بنام mNAGA) برای درمان بیماری فابری استفاده کردند.  آنزیمNAGA  ، آنزیم پارالوگ GLA است که مدل ویرایش شده آن ( mNAGA) با ویژگی بالاتر برای سوبسترا های این آنزیم عمل می کند. از آنجا که mNAGA آنتی ژنیسیته اولیه  NAGA را حفظ می کند، این آنزیم ویرایش شده در حالی که دارای فعالیت آنزیمی GLA است، هیچ واکنش متقاطع ایمونولوژیکی با GLA ندارد.

اما در روش نوین دیگری که به تازگی توسعه یافته است، محققین موفق به تولید سلول‌های  بنیادیی پرتوان القایی (iPS) شدند که با استفاده از روش TALEN ، ویرایش شده و پتانسیل تولید mNAGA  را دارند. همچنین، برای حذف واکنش‌های ایمنی‌زایی احتمالی ناشی از  GLA در سلول های iPS بیماران، ژن GLA توسط ابزار CRISPR-Cas9 مختل شد.

هنگامی که کاردیومیوسیت‌ها و فیبروبلاست‌های  بدون فعالیت GLA بعنوان مدل بیماری فابری، با سلول‌های iPS ترشح‌کننده   mNAGA  کشت شدند، فعالیت GLA توسط سلول‌های بیان‌کننده mNAGA در شرایط آزمایشگاهی بازسازی شد.

سپس، برای بررسی در محیط in vivo، سلول‌های iPS ترشح کننده mNAGA  به بیضه‌ موش‌های مدل بیماری فابری پیوند زده شد. پس از 7 الی 8 هفته، فعالیت GLA در کبد به طور قابل توجهی بهبود یافت. اگرچه هیچ بهبودی از فعالیت در قلب، کلیه یا پلاسمای خون مشاهده نشد.

علاوه بر این، در حالی که این مطالعه بر بیماری فابری متمرکز شده است اما می‌توان از همین استراتژی برای سایر بیماری‌ها نیز استفاده کرد. این مطالعه پتانسیل سلول درمانی را با استفاده از سلول های iPS ویرایش شده که مولکول های کمک کننده به درمان ترشح می کنند، نشان می دهد. این سلول‌های iPS ویرایش‌شده می‌توانند به عنوان منبعی برای پیوند سلولی و همچنین سیستم دارورسانی نیز عمل کنند.

لینک خبر:

https://www.news-medical.net/news/20230703/Cell-therapy-using-genome-edited-iPS-cells-could-be-a-new-treatment-for-Fabry-disease.aspx