پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

معاون علمی رئیس جمهور با حضور در چهارمین رویداد «کاشتن برای آینده» عنوان کرد: حضور امروز من در دانشگاه نه فقط از سر علق و دلبستگی به ساحت دانشگاه که از سر تقدیر از استقبال گسترده جامعه نخبگانی‌ای است که به آینده ایران می اندیشند. وقتی از طریق بانیان برگزاری رویداد از ثبت نام ۵۰۰ نفر علاقه مند برای شرکت در این رویداد مطلع شدم بر خود واجب دیدم که برای تقدیر از این سطح از دغدغه مندی به دانشگاه بیایم چرا که این تعداد متقاضی ثبت‌نام در چنین نشستی به اندازه دستیابی به فناوری ویژه برای من مغتنم بود.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، چهارمین رویداد «کاشتن برای آینده» با موضوع «پزشکی بازساختی پزشکی آینده» بـا حمایت مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری و ستاد توسعه فناوری‌های پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی، ۲۰ آذرماه در محل تالار ابن سینا دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار ‌شد.

«کاشتن برای آینده»، رویدادی گفتمان‌ محور است که با هدف آشنایی دانشجویان، فناوران و پژوهشگران با فناوری‌های نوین و راهبردی و در راستای تأثیرگذاری آنها بر آینده، زندگی مردم و جایگاهشان در داخل کشور برگزار می‌شود.

این رویداد که در قالب سخنرانی‌ها و گفتگوهای هدفمند اجرا می‌شود، به دنبال ترویج فناوری‌های نوظهور در میان علاقه‌مندان و فرهیختگان دانشگاهی است.

در این رویداد، احسان عارفیان، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی با موضوع «پزشکی بازساختی: آینده پزشکی»، سید محمود مسیحا هاشمی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با عنوان «وزیکول خارج سلولی: پسر کو ندارد نشان از پدر»، مرضیه ابراهیمی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان کیان ایمن سلول با عنوان «بادیگارد»،  وحید خدامی، بنیانگذار و مدیر عامل شرکت درمان گستر رناپ با عنوان «سریع و خارق‌العاده: تکنولوژی»، علی دهقانی فیروزآبادی: مدیر‌عامل شرکت آریا فناوران زیست بازساخت با عنوان «هنر معجزه طبیعت: مهندسی زیستی بافت‌های انسانی» و موسی کهتری، عضو هیئت علمی دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران با عنوان «اندام روی تراشه: پایانی بر آزمایش روی حیوانات؟» سخنرانی کردند.

تقدیر از استقبال گسترده جامعه نخبگانی

آنچه این دور از رویدادهای کاشتن برای آینده را از دیگر ادوار برگزاری آن متمایز می‌کرد، حضور روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور در این رویداد بود آن هم نه برای یک سخنرانی ساده که به رسم مالوف در اغلب رویدادها صورت می گیرد بلکه برای تقدیر از خیل گسترده دانشجویان، اساتید، پژوهشگران و دغدغه مندانی که به "ایران" و آینده آن می اندیشند.

دهقانی اتفاقا بحث خود را با همین تقدیر آغاز کرد و گفت: یکی از دغدغه های امروز من حفظ ارتباط و تعامل با دانشگاه است و از همین رو، علیرغم همه مشغله هایی که به واسطه تعهدم در معاونت علمی دارم، حفظ این تعامل را بر خود واجب می دانم و می کوشم حداقل یک تا دو کلاس در هفته را برای تدریس در دانشگاه در برنامه کاری خود قرار دهم اما حضور امروز من در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نه فقط از سر این علق و دلبستگی به ساحت دانشگاه که از سر تقدیر از استقبال گسترده جامعه نخبگانی ای بود که به آینده ایران می اندیشند. وقتی بانیان برگزاری رویداد از ثبت نام ۵۰۰ نفر علاقه مند برای شرکت در این رویداد مطلع شدم بر خود واجب دیدم که برای تقدیر از این سطح از دغدغه مندی به دانشگاه بیایم. این عدد(500 نفر متقاضی ثبت‌نام) به اندازه دستیابی به فناوری ویژه برای من مغتنم بود.

وی ادامه داد: در روزگاری زیست می‌کنیم که اغلب افراد می کوشند اقدامات و برنامه‌هایشان را در دوران مدیریتی خود به نتیجه برسانند غافل از اینکه برخی از دستاوردها، پروژه‎ای زمانبر است اگر امروز شرکت‌های دانش بنیان به این توانمندی رسیده‌اند که فناوری را به محصول تبدیل‌کنند، نتیجه و ماحصل تلاش‌های 10، 20 سال گذشته مدیران، پژوهشگران و فناوران است. «کاشتن برای آینده» از جمله این تلاش‌ها است که ماحصل و نتیجه آن را باید در سال‌های آینده دید.

تلاش و صبر عالمانه، پیش شرط کاشتن برای آینده است

شقایق حق‌جوی جوانمرد، رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌‎جمهوری، دیگر سخنران این رویداد بود. او که از بانیان اصلی «کاشتن برای آینده» است، گفت: در کشوری زندگی می‌کنیم که از سابقه درخشانی در زمینه علم و دانش برخوردار است، اما با این حال، در برهه ای از تاریخ، دچار عقب ماندگی شدیم و نتوانستیم با علم جدید همسو و هم داستان شویم.

به باور او، رشد و توسعه علمی در کشورهای توسعه‌یافته نتیجه انبوهی از کار و تلاش علمی است. از این رو، برای پر کردن گپ تاریخی باید تلاش عالمانه و صبر را سرلوحه خود قرار دهیم.

رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی در ادامه به کتاب «جامعه‌شناسی کوتاه‌مدت» گریز‌ زد و با استناد به این کتاب اظهار داشت: این روزها، همه و به طور ویژه اهالی علم به دنیال نتایج کوتاه‌مدت هستیم غافل از اینکه دستاوردهای علمی همواره به دنبال تلاش توام با صبر محقق شده‌است و این نکته‌ای است که هم دانشگاهیان، هم ساختار حکمرانی و هم همه اجزای اکوسیستم فناوری و نوآوری باید به آن التزام داشته‌باشند.

وی در ادامه با طرح این پرسش که در «کاشتن برای آینده» کدام آینده را جست‌وجو می‌کنیم، افزود: بدون رویا نمی‌توان شوق و انگیزه برای این صبوری علمی را حفظ کرد، و هدف ما در کاشتن برای آینده، ساختن این رویا است و در میانه همه روزمرگی‌ها، زنده نگه داشتن این رویاها کاری به غایت دشوار است و این هدفی است که ما در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جست‌وجو می‌کنیم.

پزشکی بازساختی، پزشکی آینده

احسان عارفیان، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی در بحث خود بر آینده حوزه درمان متمرکز شد و استفاده از سلول‌های بنیادی، ژن درمانی، مهندسی سلول‌ها، مهندسی بافت و ... را از جمله درمان‌ های نوظهور دانست.

وی ادامه داد: آنچه می کوشم در این بحث ارائه کنم، توضیحی است از مختصات اکوسیستم پزشکی بازساختی و اینکه حوزه می تواند به عنوان یکی از دستاوردها، افقی برای پزشکی در آینده باشد. پزشکی بازساختی از جمله موضوعات پرحاشیه و پرداستان در دانش پزشکی است و باز ساخت مغز انیشتین از جمله موردهایی است که پزشکی بازساختی دنبال می‌کند.

به گفته او، پزشکی بازساختی، برای اولین بار در سال 2008 طرح شد و در سال 2022 در این حوزه چیزی حدود 12 میلیارد دلار سرمایه‌‎گذاری شد که افقی درخشان در بازار را نوید می‌دهد. گفته ها حاکی از آن است که حجم بازار این حوزه تا 2030 به 200 میلیارد دلار می‌رسد. آمریکای شمالی، اروپا، آسیای جنوب شرقی مثل ژاپن و چین و آسیای غربی  مثل عربستان، کویت و مصر سرمایه گذاری جدی در این حوزه داشته اند.

عارفیان با طرح این پرسش که سهم ما در این بازار کجا است؟ گفت: نگاه ما به حوزه پزشکی بازساختی تنها مارکتینگ و بازار نیست و باید نگاه راهبردی به این عرصه را نیز ضمن توجه به بازار این حوزه محل توجه داشته باشیم و در این زمینه به یک تکنولوژی راهبردی برسیم و این نکته‌ای است که در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان دنبال می‌کنیم.

عارفیان، مهمترین خصیصه این جنس از درمان ها را هزینه بالای آنها عنوان کرد؛ به ویژه اینکه در برخی از این درمان ها  عملا با تعداد بیماران محدودی مواجه هستیم که همین محدود بودن بیماران، بازار درمان این بیماری ها را راکدتر و در نتیجه هزینه های درمان را بیشتر می کند.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی ادامه داد: داروهایی که دایره تاثیرگذاری گسترده تری دارند، ضمن داشتن بازار مطلوب، هزینه تولید کمتری هم دارند؛ اما در برخی از بیماری ها همچون هموفیلی و برخی سرطان ها نیازمند درمان هایی خاص هستیم که همین خاص بودگی، هزینه های بسیاری را به حوزه درمان تحمیل می کنند.

او در پایان با طرح این پرسش که آیا این هزینه های سنگین در حوزه درمان ادامه می‌ یابد؟ ابراز عقیده کرد که فناوری پنجره‌ای مغتنم است که می‌تواند در این مسیر تسهیلگر بوده و بسیاری از مسائل حوزه درمان را که  هزینه‌های تولید، تنها بخشی از آن است حل کند.