پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی، در گفتگو با دکتر سيد حسين احمدی تفتی فوق تخصص جراحی قلب در ارتباط با پروژه توسعه فناوری های تکثیر، نگه داشت و پرورش موش های دارای بیماری ام اس گفت: ﭘﺮوژه اي ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در کشور اﺟﺮا شده، ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮش M.S ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺼﻪ‌ﻫﺎ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‌ﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪ اﻣﻮر ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ در ﮐﺸﻮر، ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺟﻬﺎن ﺑﺸﻤﺎر می آید و ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﮐﺸﻮر ﻋﺰﯾﺰﻣﺎن ﺳﺮﺑﻠﻨﺪي و اﻓﺘﺨﺎر را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد و ﺑﺘﻮاﻧﺪ  ﮐﺸﻮر ﻣﺎ را در رده ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺑﺰرگ دﻧﯿﺎ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و درﻣﺎن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻗﺮار دﻫﺪ. هم اکنون در جهان تنها 3 کمپانی بزرگ بر روی توليد موش‌هاي  ام اس فعالیت می کنند که با توجه به انحصاری بودن و عدم انتقال تکنولوژی و روش تولید نیز کلیه پروژه‌های تحقیقاتی را تنها در مراکز خود بانجام می رسانند. همچنين با توجه به رشد روز افزون مبتلایان به اين بیماري و هزینه‌هاي سنگين درمان، محققیقن و اساتید خبره در این زمینه را بر این خود باوری قرار داد که بتوانيم در کشور خود اين مدل حیوان را تولید و در اختیار محققین و اساتید کشور برای انجام پروژه‌های ملی برای درمان این بیماری قرار دهیم.

ﺷﯿﻮع بیماری ام.اس در زﻧﺎن اﯾﺮاﻧﯽ طی پنج سال گذشته ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ شده اﺳﺖ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﯿﻮع اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري در ﺑﯿﻦ زﻧﺎن اﯾﺮان ﺑﯿﺶ از ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري در ﺑﯿﻦ زﻧﺎن ايراني نسبت به ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺷﯿﻮع دو ﺑﺮاﺑﺮي دارد. همچنين این بیماری اکنون بیشتر در نسل‌های جوان ديده شده و این تیم متخصص در ﮐﺸﻮر را بر اين باور قرار داد که ﺑﺎ روﯾﮑﺮد دﻗﯿﻖ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﻣﻮش‌ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم  آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺑﺮ روي اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري نمایند.

 در ادامه افزود: ﮐﺸﻮر ﻋﺰﯾﺰ ﻣﺎ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﻗﻄﺐ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﯿﺎز ﻣﺒﺮم ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ‌ﻫﺎي ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﮐﺸﻮر دارد و اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻋﻠﻤﯽ و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮوي اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﻫﻢ اﮐﻨﻮن اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﺣﯿﻮاﻧﺎت در اﯾﺮان ﻧﻤﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﻮد ﯾﮏ ﮔﺎم ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮاي اﻓﺘﺨﺎر آﻓﺮﯾﻨﯽ و ﺳﺮﺑﻠﻨﺪي اﯾﺮان ﻋﺰﯾﺰﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺑﯿﻤﺎرﯾ‌ﻬﺎي ﺻﻌﺐ اﻟﻌﻼج از ﺟﻤﻠﻪMS ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺳﻠﻮل‌ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ در ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ  ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آﻧ‌ﻬﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮده و آن‌ها را از ﺑﯿﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ و روش‌ﻫﺎي ﺧﺎص درﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ آن وﺟﻮد دارد، ﻣﺜﻞ اﯾﺠﺎد ﯾﮑﺴﺮي ﻧﺎﻧﻮذرات از ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‌ﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﮐﻪ ﺧﻮد ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‌ﻫﺎي  ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾ ﻤﻨﯽ ﺑﺪن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﻧﺎﻧﻮ ذرات ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﻠﻮل‌ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ  ﻣﺘﺼﻞ و ﺑﺮاﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان آن‌ها را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از MRI رد ﯾﺎﺑﯽ ﻧﻤﻮد اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﺑﺮ روي ﺣﯿﻮاﻧﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. 

ﭘﺮوژه اي ﮐﻪ  اﺟﺮا ﮔﺮدید ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در اﯾﺮان اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮش‌ﻫﺎي ام اس ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺼﻪ‌ﻫﺎ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‌ﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪ اﻣﻮر ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ در ﮐﺸﻮر، ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺟﻬﺎن ﺑﺸﻤﺎر ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ و ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﮐﺸﻮر ﻋﺰﯾﺰﻣﺎن اﯾﺮان ﺳﺮﺑﻠﻨﺪي و اﻓﺘﺨﺎر را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد و ﺑﺘﻮاﻧﺪ  ﮐﺸﻮر ﻣﺎ را در رده ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺑﺰرگ دﻧﯿﺎ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و درﻣﺎن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻗﺮار دﻫﺪ. ﻫﻢ اﮐﻨﻮن اﺳﺘﺎن‌ﻫﺎي اﺻﻔﻬﺎن، ﺗﻬﺮان و ﻗﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎري ام.اس را در ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﻧﺪ.

برای تولید اصولی و اساسی بیماری M.S در این طرح مدل موش‌های C57/BL6 به عنوان مدل بین المللی انتخاب شده است .

در آغاز سال بعد از گروه بندی حیوانات در هر مرحله تزریق را بروی 30 سر موش C57/BL6 را آغاز نموده و گروه‌های اصلی و گروه بندی‌های پشتیبان را آماده و در هر هفته تزریق 30 سر از این حیوانات انجام شد. همچنین بعد از تزریق نیز می بایستی این حیوانات در هر قفس انفرادی ایزوله(فیلتردار) نگهداری و علامت‌های بالینی حیوانات بصورت دائم مانیتورینگ شود و نتایج بررسی نیز بصورت گزارش کامل نگارش شود.

در روش توليد و پرورش اين موش‌هاي M.S مي بايستي نکات مهمي را در نظر داشت و همچنين مي بايستي پروتکل‌هاي تعريفي ابتدائي مهمي را براي آنها تعريف و اجرا نمود همچنين اين نکته نيز مي بايستي مد نظر قرار گیرد که براي آزمايش بروي موش‌هاي M.S مي بايستي دو گروه شاهد و پشتيبان انتخاب کرد اين بدين معني است که ما براي هر مرحله از آزمايش خود نياز به 60 سر از اين حيوانات داشتیم که اين خود اهميت و بزرگي اين پروژه نزد محققين را نشان مي دهد همچنين اين نکته نيز لازم بذکر است در زمان آزمايشات تحقيقاتي با توجه به حساسيت بالاي اين پروژه و امکان آلودگي اين حيوانات انجام کليه تحقيقات و آزمايشات بروي اين موش‌ها در محل ايزوله که خود داراي سیستم کلین روم‌های حیوانی مي باشد انجام و همچنين موش‌ها هر کدام در قفس هاي مجزا بصورت انفرادي نگهداري و محيط و محققين کار بروي اين حيوانات در يک محيط کلين روم انجام گرفت که ما کليه عمليات ساختماني و اجرائي پروژه را از ابتدا با اين نگرش آغاز نموده و محيط خود را با سطح ايمني بالا براي انجام تحقيقات بروی اين حيوانات آماده نمودیم.

با توجه ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺒﺎﺣﺚ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﯾﻨﺠﺎﻧب ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎري ﺗﯿﻢ ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﻣﺠﺮب اﯾﻦ ﻃﺮح را اﺟﺮا ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﮐﺸﻮر ﻋﺰﯾﺰﻣﺎن اﯾﺮان ﻃﺮح ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮش‌ﻫﺎي MS ﺑﺮاي ﭘﺮوژه‌ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺑﺮوي اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﯿﺪوارﯾﻢ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺺ و ﮐﺎرﺑﺮد آن در ﻧﯿﺎزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ‍ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ و درﻣﺎن و ﺗﻮﻟﯿﺪ دارو برای اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري وﺟﻮد دارد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﯾﺪﮔﺎه و ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز 1404 و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ دﻟﺴﻮز و ﻧﮕﺮش ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﻣﺤﺘﺮم درﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﭘﯿﺸﺮو ﺑﻮدن در زﻣﯿﻨﻪ‌ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻤﯽ در دﻧﯿﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ در اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﻣﻠﯽ  ﯾﮏ اﻓﺘﺨﺎر دﯾﮕﺮ ﮐﺴﺐ و ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﺮاي ﮐﺸﻮر ﻋﺰﯾﺰﻣﺎن اﯾﺮان ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﺑﯿﺎوریم.

ایشان در انتها از حمایت های ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی از این طرح که زمینه‌های پیشبرد طرح را فراهم نمودند کمال تشکر و قدر دانی را دارم.