پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

پژوهشگران برای نخستین بار، از ریه و راههای هوایی آن، هم در انسان‌های سالم و هم در انسان‌های مبتلا به آسم نقشه‌برداری کردند. آنها توانستند با کمک این نقشه، هویت هر سلول را نشان دهند و نخستین نقشه سلولی ریه انسان را تهیه کنند. آنها همچنین توانستند سلول جدیدی را کشف کنند که ماده مخاطی را در بیماران مبتلا به آسم تولید می‌کند.

این نقشه، تفاوت‌های میان راه‌های هوایی ریه را هم در انسان‌های سالم و هم در انسان‌های مبتلا به آسم نشان می‌دهد و نحوه ارتباط سلول‌ها را با یکدیگر مشخص می‌کند. شاید درک سلول‌ها و سیگنال‌های آنها بتواند به یافتن داروهای جدیدی برای درمان آسم کمک کند.

آسم، یک مشکل ریوی است که به دشواری در تنفس، سرفه، خس‌خس سینه و کوتاه شدن تنفس منجر شود. این بیماری، در اثر تورم لوله‌هایی ایجاد می‌شود که هوا را به داخل و خارج از ریه می‌برند و دریافت اکسیژن کافی را دشوار می‌سازد. در سال ۲۰۱۵، بیش از ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آسم مبتلا شدند و در حال حاضر نیز افراد بسیاری به این بیماری مبتلا هستند.

اگرچه آسم معمولاً با کمک دارو، قابل کنترل است اما می‌تواند به بروز مشکلات دائمی منجر شود. درک بهتر سلول‌های سالم ریه و تفاوت آن با ریه مبتلا به آسم، به روش‌های موثرتری نیاز دارد.

پژوهشگران "مؤسسه ولکام سنگر"(Wellcome Sanger Institute) انگلستان برای بررسی سلول‌های ریه سالم و راه‌های هوایی آن، نمونه‌های به دست آمده از ۱۷ داوطلب را مورد بررسی قرار دادند. آنها بیش از ۳۶ هزار سلول را در سه ناحیه متفاوت ریه تحلیل کردند و توانستند ژن‌های فعال در هر سلول را ببینند و نوع خاص هر سلول را شناسایی کنند.

پژوهشگران در مرحله بعد کار خود، سلول‌های متفاوت و فعالیت آنها را در نمونه‌های به دست آمده از ریه شش بیمار مبتلا به آسم شناسایی کردند. آنها در این بررسی دریافتند که تفاوت‌های مشخصی میان سلول‌های ریه سالم و ریه مبتلا به آسم وجود دارد. یکی از نشانه‌های آسم، تولید بیش از حد ماده مخاطی است اما سلول‌هایی که در این کار نقش دارند، ناشناخته بودند. پژوهشگران در این بررسی توانستند سلول جدیدی را کشف کنند که پیش از این شناسایی نشده بود.

دکتر "فلیپ وی را براگا" (Felipe Vieira Braga)، پژوهشگر مؤسسه ولکام سنگر و نویسنده ارشد این پژوهش گفت: ما نقشه جامعی از راههای هوایی تنفسی تهیه کردیم و موفق شدیم نخستین اطلس را از سلول‌های ریه انسان هم در افراد سالم و هم در افراد مبتلا به آسم ارائه کنیم. این نقشه به ما کمک کرد تا سلول جدیدی را در ریه بیماران مبتلا به آسم کشف کنیم که ماده مخاطی تولید می‌کند.

این پژوهش، تفاوت‌های قابل توجهی را میان ریه افراد سالم و افراد مبتلا به آسم و همچنین نحوه ارتباط سلول‌ها با یکدیگر نشان داد. ریه افراد مبتلا به آسم، مقدار بیشتری از سلول‌های ملتهب موسوم به "Th2" را در خود داشت که سیگنال‌های سلولی بسیاری را ارسال می‌کردند.

دکتر "مارتین ناوین"(Martijn Nawijn)، از نویسندگان این پروژه گفت: ما می‌دانستیم که سلول‌های Th2، نقش مهمی در ابتلاء به آسم دارند اما با این پژوهش جدید توانستیم میزان نفوذ آنها را درک کنیم. در افراد سالم، همه سلول‌ها با هم در ارتباط هستند تا راه‌های هوایی ریه بتوانند عملکرد درستی داشته باشند اما در ریه افراد مبتلا به آسم، تقریباً هیچکدام از این ارتباطات وجود ندارد.

شاید شناختن سلول‌هایی که در ریه مبتلا به آسم وجود دارند و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر بتواند به پژوهشگران در کشف داروهای جدیدی کمک کند که جلوی پاسخگویی سلول‌ها به سیگنال‌های التهابی را می‌گیرند و عملکرد ریه را به شکل عادی بازمی گردانند.

Reference:https://www.sanger.ac.uk/news/view/first-lung-map-uncovers-new-insights-asthma