پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی، چهل و ششمین جلسه کارگروه شرکت‌های دانش ‏بنیان ستاد با حضور دکتر امیرخانی قائم مقام و دبیر شورای راهبردی ستاد، دکتر سلطانی نژاد مدیر فناوری، تجاری سازی و بازار و با حضور بیش از 20 نفر از نمایندگان شرکت‎ها و مراکز تحقیقاتی فعال در حوزه سلول ‏های بنیادی و پزشکی بازساختی و متخصصین علاقه مند به این حوزه در تاریخ 21 تیر ماه 1401 در محل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار گردید. در این جلسه به منظور دریافت حمایت های مادی و معنوی از ستاد، فناوران از شرکت های مختلف 9 طرح فناورانه ارائه کردند.

در ابتدا دکتر دیده ور از شرکت فناوران طب رویان به ارائه طرح " پیوند پوستی مهندسی شده با سلول های بنیادی مشتق از بافت چربی که در داربست کلوئید سلولز محصور شده اند: یک مطالعه بالینی برای بهبود زخم سوختگی درجه 2-3" پرداخت. زخم سوختگی یک نیاز مراقبتی مهم در بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه بوده که هزینه های زیادی را به بیمار و خانواده وی تحمیل می کند. مهمترین روش مراقبتی برای این زخم ها پانسمان وجراحی پلاستیک یا پیوند پوست است. لذا این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر پیوند پوست اتولوگ و پوست مهندسی شده با سلول های بنیادی مشتق از بافت چربی که در داربست کلوئید سلولز محصور شده اندبر ترمیم زخم سوختگی بیماران بستری در بخش های ویژه بیمارستان  مطهری  تهران انجام خواهد شد.

در ادامه دکتر رازقی از پژوهشگاه ملی تحقیقات جمعیت به ارائه طرح با عنوان " فناوری های نوین کمک باروری و مواجهه خانواده (زوجین) با چالش‌های فرهنگی، اجتماعی آن در ایران " پرداخت. با وجود داشتن زمینه سیاست حمایتی ایران برای استفاده از ART در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی در ادبیات علوم اجتماعی و جمعیتی ایران به ابعاد اجتماعی فرهنگی مرتبط با تکنولوژهای کمک باروری پرداخته نشده است. از طرفی، در بستر باروری پایین و افزایش سن ازدواج و تاخیر در فرزندآوری، مسأله ناباروری و درمان آن، به ویژه با کاربرد فناوری‌های کمک باروری، نمود بیشتری پیدا می‌کند تا از این طریق، زوجین بتوانند به فرزندان دلخواه خود دست پیدا کنند. تحقیق حاضر، درصدد است ضمن مروری بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی از طریق مطالعات اسنادی، با انجام مطالعه‌ای با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی و واکاوی  تجربه پدر و مادر شدن و فرزندآوری زوجین نابارور ، به مزایا و معایب اجتماعی استفاده از این فنآوری های، چالش ها و دغدغه های زوجین نابارور در رویارویی با این تکنولوژی ها بپردازد.

پس از آن دکتر یزدانی از شرکت عصب سازه پاسارگاد به ارائه طرح " ژن درمانی خودکشی با استفاده از حامل سلول بنیادی مزانشیمی در بیماران مبتلا به گلیوبلاستوم مولتی فرم " پرداخت. بیولوژی و ماهیت بسیار تهاجمی گلیوبلاستوما GBM)) پیش آگهی را برای بیماران مبتلا به این تومور ضعیف می کند. علیرغم پیشرفت‌های یک دهه در جراحی و شیمی‌درمانی، بیمارانی که امروزه مبتلا به GBM تشخیص داده می‌شوند، میانگین امید به زندگی تنها 14.6 ماه دارند. به دلیل مشکلات ذاتی در درمان بیماری های مغز، گزینه های درمانی برای GBM به طرز نگران کننده ای محدود است. پیشرفت در زمینه نورونکولوژی مطمئناً مدیریت GBM را امیدوارتر کرده است. با این وجود، مرگ و میر آن همچنان بالا می باشد. روش ژن درمانی گزینه های درمانی جدیدی را ارائه کرده است که می تواند منجر به درمان موفق تری برای GBM شود.

همچنین دکتر حیدری از دانشگاه علوم پزشکی کاشان به ارائه طرح " طراحی و ارزیابی سیستم خبره پیش بینی تولد زنده در کمک باروری پزشکی با استفاده از کاوش قواعد انجمنی " پرداخت. هدف از انجام این پژوهش، طراحی سیستم خبره پیشبینی تولد زنده در کمکباروری پزشکی با استفاده از کاوش قواعد انجمنی است. سیستم خبره طراحی شده در این پژوهش، تجربه و دانش افراد خبره را مدلسازی میکند. در این پژوهش با استفاده از الگوریتم یادگیری ماشین بدون ناظر کاوش قواعد انجمنی، پیامد تولد زنده را در سه روش کمک باروری پزشکی ICSI) ،IUI و (IVF  که جزو پرکاربردترین روشهای درمان ناباروری در ایران و جهان هستند( بررسی و قواعد تصمیمگیری بالینی مرتبط با تولد زنده در این سه روش درمانی استخراج خواهد شد؛ سپس با ترکیب دانش استخراج شده از داده ها و خبرگی متخصصان حوزه کمک باروری پزشکی، سیستم خبره‎ای طراحی خواهد شد که بتواند تولد زنده را در چرخه درمانی ناباروری برای یک زوج پیشبینی کند و در نقش یک پزشک یار باشد.

پس از آن دکتر هاشمی از مدیرعامل شرکت نوین درمان پرسیا ویستا طرح "درمان آزواسپرمی غیر انسدادی با استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی اتولوگ" را ارائه کرد. این روشی درمانی که برای درمان یک نوع از ناباروری مردان به نام آزواسپرمی غیرانسدادی به کار می رود،  برپایه ی سلول درمانی بوده و می تواند مشکل ناباروری مردان را که منشا انسدادی نداشته باشد را درمان کند. هدف از انجام آن درمان ناباروری مردان، کاهش هزینه ی درمان ناباروری با داروهای با تاثیر خیلی پایین تر و کاهش نیاز به عمل جراحی های سنگین و ناموفق است.

طرح " فرمولاسیون و ارزیابی برون تنی و درون تنی سامانه قابل تزریق داخل صفاقی ژل شونده  حاوی کروسین برای درمان اندومتریوز- مطالعه پیش بالینی" توسط دکتر حائری توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ارائه شد. اندومتریوز با حضور کانون‌های فعال آندومتر (سلول‌های غده‌ای و استروما) یا بافت آندومتر در خارج از حفره آن یعنی در لایه عضلانی رحم، سایر اندام‌های تناسلی و محیط اطراف و حتی در مکان های دور از اندام های تناسلی بدن مشخص می‌شود. اگر چه اندومتریوز یک بیماری خوش خیم و وابسته به استروژن در زنان است، اما به دلیل بیماری های همراه و ماهیت مزمن آن، یک مشکل بسیار مهم پزشکی، اجتماعی و اقتصادی است. ناباروری یک علامت نسبتا شایع در بیماران مبتلا به اندومتریوز است.

 در ادامه دکتر مشتاقیون از شرکت زیست فناوران بافت همانندساز مانا به ارائه طرح با عنوان " بازسازی بافت واژن مبتنی بر داربستهای لوله ای هیبرید پلی‌یورتان/ فیبروئین ابریشم درون بیوراکتور تزریقی کشت سه بعدی سلولی به منظور پیوند در مدل حیوانی آزمایشگاهی " پرداخت. فقدان یا عدم تشکیل واژن یکی از عوارض بدو تولد است که در یک مورد از هر 4000 تولد دختری مشاهده می‌شود. این عارضه از دلایل اصلی عدم قاعدگی اولیه بوده و در اثر اختلالات هورمونی و تمایز جنسی در دوران جنینی اتفاق می‌افتد. همچنین عوارض ناشی از ضربه، آسیب‌های لگنی، سرطان و اختلالات دوجنسی نیز از جمله موارد شایعی هستند که نیاز به جراحی ترمیمی و بازسازی سیستم تناسلی زنانه را تشدید می‌نمایند. مشکل اصلی در این موارد کمبود یا فقدان بافت مناسب و کافی خودی برای بازسازی آسیب موجود می‌باشد. استفاده از مهندسی بافت جهت ایجاد و بازسازی بافتهای بدن از جمله واژن بهترین و جدیدترین گزینه قابل اعتماد بدین منظور می‌باشد.

به عنوان آخرین طرح مهندس شیخی از شرکت تانیاپلاست فناوری به ارائه طرح " طرح تولید پیپت های سرولوژیک،پتری دیش آی وی اف ، انواع کرایوتیوب ها و لوله کشت سلول(لوله لیتون)" پرداخت. تانیا تکنولوژی در سال 1399خرید 7125 متر مربع زمین در شهرک صنعتی ولیعصر زارچ تاسیس شد و تاکنون موفق به راه اندازی خط تولید تمام اتوماتیک تولید ستون استخراج نوکلئیک اسید، ساخت فاز اول مجموعه و تولید بیش از 30 کاتالوگ نامبر محصول طی 10 ماه شده است.

همچنین لازم به ذکر است پس از ارائه هریک از طرح ها برخی از حاضرین و بالخص سرمایه گذاران نمایندگان شتابدهنده های حاضر در جلسه به ارائه نقطه نظرات خود در خصوص موارد مطرح شده پرداختند.