پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی سی و یکمین جلسه کارگروه شرکت‌های دانش ‏بنیان ستاد با حضور دکتر حمیدیه دبیر ستاد و دکتر رجب زاده مدیر فناوری، تجاری‏‌سازی و بازار ستاد و با حضور بیش از 30 نفر از نمایندگان شرکت‎ های فعال در حوزه سلول ‏های بنیادی و پزشکی بازساختی در تاریخ سوم  اردیبهشت ماه 1399 در محل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار گردید. در این جلسه به منظور دریافت حمایت های مادی و معنوی از ستاد، فناوران از شرکت های مختلف هفت طرح فناورانه ارائه کردند.

در ابتدا دکتر شهبازی از شرکت نیاز زیست ژن به ارائه طرحی با عنوان « راه اندازی خط تولید کیت های تشخیصی پزشکی مبتنی بر تکنولوژی کیمینولومیسنس » پرداختند. با توجه به اینکه دقت تشخیص کیت های الایزا در سطح میکرو گرم در است :جواب دهی آزمایشات زمان بر و اختصاصیت آنها کم میباشد. امروزه با پیشرفت های زیادی که در تکنولوژی میکروچاهک ها و سوبسترا به وجود آمده است دقت این قبیل آزمایشات به دلیل اهمیت آنها در خون باید افزایش پیدا کند و همچنین جواب دهی آنها باید سریعتر باشد تا بتواند نیاز بیمار و پزشک را بر آورده سازد. تعیین وجود یا عدم وجود آنالیت های خاص در بدن و تعیین غلظت آنها در مایعات بدن(مانندانواع هورمونها – ویروسها – ویتامینها – مارکرهای سرطانی ) از ویژگی های خاص کیت های تشخیصی پزشکی مبتنی بر تکنولوژی کیمینولومیسنس می‏باشد.

پس از آن دکتر حیدری از شرکت نانومبنا ایرانیان طرح " تولید آنالایزر اسیدهای آمینه ( نانودراپ ) مجهز به طیف سنجی UV-VIS  با کاربرد در آزمایش تشخیص بیماری کرونا با ظرفیت 100 دستگاه در سال در یک شیفت کاری " را ارائه کردند. یکی از مهمترین تجهیزات آزمایشگاههای تحقیقاتی، تشخیص و درمانی، دستگاه نانو درآپ است که به کاربران این قابلیت را می دهد تا خلوص DNA/RNA استخراج شده از نمونه را بررسی کنند. در این آنالیزور علاوه بر اسکن جذب نمونه در بازه طول موجی 200-900 نانومتر، نسبت جذب نمونه در طول موج 260 نانومتر به طول موجهای 230 و 280 نانو متر نیز محاسبه می شود که معرف درصد خلوص DNA استخراج شده به پروتئین می باشد. مهمترین ويژگی این آنالیزور امکان انجام تست با مقدار بسیار کم نمونه در حد 2 میکرو لیتر است که با توجه به سخت بودن استخراج DNA از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این نرم افزار محاسباتی مخصوص پارامترهای ژنتیکی، منجر به تمایز آنالیزور از یک طیف سنج معمولی UV-VIS میشود.

در ادامه دکتر نجفی، طرح « کارآزمایی بالینی داروی استنشاقی هیدروکلریک بر روی سلول های اپیتلیوم ریه بیماران مبتلا به کووید -۱۹» را ارائه کرد. این طرح که قرار است با همکاری مرکز تحقیقات قلب دانشگاه تهران انجام شود. این طرح با هدف انجام کارآزمایی بالینی و همچنین انجام مطالعات تکمیلی آزمایشگاهی موازی با آن به منظور اثبات مکانیسم تاثیر بر سلول ها، ارایه می گردد. در صورتی که دوز ناچیز بهینه شده از HCl  که برای سلول های سالم بدن بی ضرر و در عین حال برای غیر فعال شدن ویروس موثر است، بتواند اثر بخشی بالینی خود را به اثبات برساند، به عنوان یک روش بسیار ارزان و در دسترس می تواند به ابزاری قدرتمند جهت مقابله با ویروس کرونا تبدیل گردد. بنابراین مطالعه مذکور با هدف ارزیابی اثر استنشاق محلول ضعیف اسیدی HCl به عنوان یک ترکیب دارویی ضد ویروس کرونا طراحی شده است.

در ادامه دکتر شاه‎پسند مدیرعامل شرکت نازنین پارس دارو طرح " ایمینوتراپی آلزایمر با استفاده از آنتی بادی انسانی علیه کانفورمر پاتوژن پروتئین تائو در سلولهای عصبی " را ارائه کرد.در این پروژه از یک آنتی بادی انسانی به عنوان دارو به منظور درمان آلزایمر استفاده می شود. این آنتی بادی که نوع بیماری‏زای پروتئین تائو را مورد هدف قرار می‏دهد، می‎تواند داروی امیدبخشی برای این بیماری نوید دهد. در حال حاضر این دارو در شرایط آزمایشگاهی بررسی شده و با موفقیت همراه بوده است که در ادامه نیاز به انجام مطالعات بالین یو اخذ مجوزهای وزارت بهداشت دارد که پس از ارائه کلیه مدارک و شواهد پری‎کلینیکال مجوز CTA از اداره کارآزمایی بالینی وزارت بهداشت دریافت خواهد گردید.

به عنوان پنجمین طرح دکتر خوری از شرکت شیمی سبز کیمیا گلستان طرح" بررسی اثرات پیوند  میتوکندری مشتق شده از Bone marrow-derived  stem cells و کاندیشنینگ شده در درمان بیماران بستری دارای سندرم تنفسی خاورمیانه کروناویروس در بیمارستانهای مرکزی کرونا " را ارائه کرد. این کارآزمایی قرار است زیرنظر دانشگاه علوم پزشکی گلستان انجام شود و هدف اصلی آن استفاده از کوکتل حاوی میتوکندریی، اریتروپویه تین و کوکیوتن در جهت کاهش عوارض تنفسی در  بیماران درگیر با کرونا می باشد.

همچنین آقای حیدری از شرکت نانومبنا ایرانیان طرح دیگری را با عنوان " طراحی و ساخت  آنالیزور Real time PCR برای سنجش کمی DNA با کاربری در آزمایش تشخیص بیماری کرونا " را ارائه کرد. Real time PCR یا qPCR یکی از اصلی ترین دستگاه آزمایشگاههایتحقیقاتی، تشخیصی و درمانی است. Real-time PCR  که Quantitative PCR نیز نامیده می‌شود، روشی است که به طور گسترده در بررسی‌های کمی بیان ژن به کار می‌رود.  این  روشی بسیار قدرتمند و حساس در تعیین تعداد DNAها و ویروس‌های موجود در یک نمونه است.  و در حال حاضر که ویروس Covid19 منجر به یک بیماری همه گیر جهانی شده ، تست استاندارد این بیماری بوده و اهمیت صد چندانی یافته است.

به عنوان آخرین طرح دکتر مشجور از شرکت زیست داروی جنوب به ارائه طرح با عنوان " سرکوب اثرات منفی پیری ناشی از قند (پیری دیابتی) در سلول‌های فیبروبلاست پوست انسان به‌واسطه ممانعت از مسیرهای سیگنالینگ Wnt/β-catenin  و   mTOR بابهره گیری از ترکیبات طبیعی مشتق شده از جلبک‌های دریایی " پرداختند. به این منظور از نمونه¬های جلبک سبز U. prolifera ، جلبک قرمز spp Acanthophora و جلبک قهوه ای سارگاسمspp Sargassum استفاده خواهد شد. رویشگاه این جلبک دریایی در سواحل شهر بندرعباس و بوشهر می باشد.

در پایان برخی از حاضرین به ارائه نقطه نظرات خود در خصوص موارد مطرح شده پرداختند.