پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی سی امین جلسه کارگروه شرکت‌های دانش ‏بنیان ستاد با حضور دکتر حمیدیه دبیر ستاد و دکتر رجب زاده مدیر فناوری، تجاری‏‌سازی و بازار ستاد و با حضور بیش از 40 نفر از نمایندگان شرکت‎ های فعال در حوزه سلول ‏های بنیادی و پزشکی بازساختی در تاریخ 27  بهمن ماه 1398 در محل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار گردید. در این جلسه به منظور دریافت حمایت های مادی و معنوی از ستاد، فناوران از شرکت های مختلف هفت طرح فناورانه ارائه کردند.

در ابتدا دکتر چشمه نوشی از شرکت هامین دارو طب به ارائه طرحی با عنوان « مکمل نوکلئوتیدی و نوترکیب سرکوب گر ژن مقاومت به آنتی بیوتیک های ایمی پنم و مروپنم» پرداختند. این شرکت دانش بنیان که به تازگی در کرمانشاه تاسیس شده است، هدف از ارائه ی طرح مذکور را درمان عفونت های باکتریایی شایع، کشنده و شدید بیمارستانی در افراد مبتلا، توسط میکرو RNAها، کاهش میلیاردها تومان هزینه های درمانی، کاهش طول مدت درمان، کاهش مقاومت های آنتی بیوتیکی و جلوگیری از خروج ارز و ارزآوری برای کشور مطرح کرد. این محصول باعث سرکوب مقاومت آنتی بیوتیکی و درمان عفونت های باکتریایی با استفاده همزمان از آنتی بیوتیک های ایمی پنم و مروپنم می شود.

در ادامه دکتر زائری، مدیرعامل شرکت نانوفناوران التیام بخش ویرا طرح « ساخت و مشخصه ‌سازی نانو الیاف حاوی دارو بر پایه آلژینات برای استفاده در پانسمان زخم » را ارائه کردند پانسمان آلژیناتی به دلیل توانایی در حمل دارو باعث التیام سریع‌تر زخم می‌گردد. به منظور عملکرد مناسب‌تر و حمل داروی بیشتر توسط پانسمان بهتر است از نانوالیاف در تهیه آن استفاده گردد. این شرکت که با مشارکت اعضای هیئت علمی دانشگاه خلیج فارس و دانشگاه علوم پزشکی بوشهر راه اندازی شده، پیش‏بینی کرده است تولید پانسمان زخم متشکل از نانوالیاف زیست‌سازگار و زیست‌تخریب‌پذیر آلژینات بتواند حامل مناسبی برای داروهای آنتی‌باکتریال مانند سیپروفلوکساسین و داکسی‌سایکلین، داروهای مؤثر بر ترمیم زخم مانند دکسپانتنول و یا ترکیبات مختلف آنتی‌اکسیدان طبیعی یا سنتزی مانند گلوت‌آمین باشد.

پس از آن دکتر سهیلی مدیرعامل شرکت نوریاخته فن طرح " انتقال و بیان cDNA ی ژن RPE65 بوسیله AAV-2 به سلول های شبکیه موش مدل آزمایشگاهی دارای نقص در این ژن و بررسی Safety  و Efficacy " را ارائه کردند. بیماری های ژنتیکی ارثی چشم در حدود یک نفر به ازای هر  2300 نفر در سراسر جهان رخ می دهد. تاکنون بیش از 150 جهش ژنتیکی شناسایی شده است که ناشی از دست دادن عملکرد پروتئین در تک ژنها است که نشان داده شده است که مسئول عملکرد بینایی صحیح  هستند.  در حالی که علائم LCA بسیار شدید است، تا کنون هیچ درمان مؤثر برای LCA ناشی از نقص ژنتیکی RPE65 ارائه نشده است. واقعیت این است که کودکان عملکرد بینایی خود را در مغز حفظ می کنند و مطالعات تصویربرداری شبکیه نشان می دهد که مرگ سلولی فوتورسپپتورها یک رویداد نسبتا دیر در پیشرفت بیماری است . از آنجا که این بیماری به علت نقص فقط در یک ژن رخ میدهد کاندید مناسبی برای درمان جایگزینی برای ژن RPE65 است.

در ادامه دکتر روضه ای مدیرعامل شرکت فام تن آزما طرح " طراحی و تولید kit PCR time-real Multiplex BCE جهت تشخیص مولکولی همزمان سایتومگالوویروس، BK ویروس و اپشتین بار ویروس در بیماران دریافت کننده پیوند سلولهای بنیادی خونساز و دچار ضعف سیستم ایمنی " را ارائه کرد. ایشان ضرورت اجرای طرح را عفونت های بعد از پیوند سلولهای بنیادی خونساز و پیوند اعضا را میتوان بعنوان یکی از عوامل موثر در رد پیوند، بروز بیماری GVHD و گاها مرگ بیمار پیوند گیرنده طبقه بندی نمود. از اینرو تشخیص سریع عوامل عفونی شاخص مانند Cytomegalovirus ،Virus BK و Virus Barr-Epstein در پیشبرد درمان و جلوگیری از مرگ و میر های ناشی از عفونت های بعد از پیوند موثر می باشد. همچنین در بیماریهای دچار نقص سیستم ایمنی ارثی و اکتسابی بروز چنین عفونتهایی شایع بوده و نیاز به تشخیص سریع و دقیق آنها در اسرع وقت می باشد.

به عنوان چهارمین طرح دکتر افشار از شرکت دانش بنیان پرسیا ویستا که در بوشهر مستقر است، طرح" کیت استخراج اگزوزوم ها با بالاترین درصد خلوص" را ارائه کرد. روش مرسوم و استاندارد اولتراسانتیرفیوژ برای استخراج EV ها با وجود خلوص بالا برا استخراج، به دو مشکل اساسی محدود میباشد: 1- استخراج آپوپتوتیک بادی ها هم به همراه میکرووزیکول ها و اگزوزوم ها. 2- گران قیمت بودن دستگاه و  عدم دسترسی به اولتراسانتریفیوژ در تمام نقاط کشور. این کیت ضمن این که خلوص EV ها را بالا میبرد (مقدار آپوپتوتیک بادی ها را به صفر نزدیک میکند)، محدودیت های نیاز به اولتراسانتریفیوژ را هم برطرف میکند.

پس از آن دکتر باقر طرح " تولید داربستهای زیست‎سازگارترمیم کننده پرده گوش " را ارائه کرد. در این طرح سعی بر آن است که از عوامل اصلی مهندسی بافت یعنی داربست و سیگنالینگ (عاملی پروتئینی) جهت ترمیم پرده گوش استفاده شود. با توجه به تعداد بالای افراد مبتلا به  سوراخ شدگی پرده گوش و اینکه سالانه تعداد اين بيماران رو به افزايش مي­باشد، درمان و يا بازگرداندن توانايي هاي آن ها بسيار با اهميت مي باشد. بنابراين كشف روش هاي درماني جديد بسيار با اهميت است. کسب دانش فنی ساخت داربست ایده آل برای ترمیم و تحریک به ترمیم آن از اهداف کاربردی این تحقیق خواهند بود. علاوه براین، با ساخت و تولید این داربست و ارزیابی آن امکان بومی سازی آن وجود خواهد داشت. شایان ذکر است که استفاده از این داربست منجر به کاهش هزینه های عمل جراحی و درمان با کمترین حالت تهاجمی محقق خواهد شد.

به عنوان آخرین طرح دکتر خان محمدی به ارائه طرح با عنوان " تولید میکروکپسول تو خالی جهت نگهداری اسپرم تزریقی  به داخل سیتوپلاسمی (ICSI)" پرداختند. طرح ارائه شده به منظور اجرا و توسعه ساختارهای نگهداری (حامل) اسپرم برای استفاده در سیستم بارور سازی در محیط ازمایشگاهی و نگهداری اسپرم برای طولانی مدت بدون استفاده از کرایوپروتکتیو میباشد که به دلیل سایز، فضای مایع داخل حامل و ماده سازنده آن از ماتریکس خارج سلولی است برای بالابردن احتمال و  نرخ باروری در کلینیک و بیمارستانها آماده شده است.

در پایان برخی از حاضرین به ارائه نقطه نظرات خود در خصوص موارد مطرح شده پرداختند.