پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

اولین نوزاد بریتانیایی که با DNA سه نفر متولد شد، پس از انجام یک روش پیشگامانه IVF توسط پزشکان با هدف جلوگیری از به ارث بردن بیماری‌های صعب‌العلاج در کودکان به دنیا آمد.

 این روش که به عنوان درمان اهدای میتوکندری (MDT) شناخته می‌شود، از بافت تخمک های اهداکنندگان زن سالم برای ایجاد جنین‌های IVF استفاده می‌کند که عاری از جهش‌های مضری هستند که مادرانشان دارند و احتمالاً به فرزندانشان منتقل می‌شوند.

 از آنجایی که جنین‌ها اسپرم و تخمک والدین بیولوژیکی را با ساختارهای باتری‌مانند کوچکی به نام میتوکندری از تخمک اهداکننده ترکیب می‌کنند، نوزاد حاصل طبق معمول دارای DNA از مادر و پدر است، به علاوه مقدار کمی از مواد ژنتیکی - حدود 37 ژن - از  اهدا کننده.

 این فرآیند منجر به بکار گیری عبارت "نوزادان سه والدی" شده است، اگرچه بیش از 99.8 درصد از DNA در نوزادان از مادر و پدر اصلی می آید.

 تحقیقات در مورد MDT که به عنوان درمان جایگزینی میتوکندری (MRT) نیز شناخته می شود، توسط پزشکان مرکز باروری نیوکاسل در انگلستان آغاز شد.  هدف این کار کمک به زنان مبتلا به میتوکندری جهش یافته بود تا بدون خطر ابتلا به اختلالات ژنتیکی بچه دار شوند.  افراد تمام میتوکندری‌های خود را از مادر خود به ارث می‌برند، بنابراین جهش‌های مضر در «میتوکندری ها» می‌تواند بر تمام فرزندان متولدشده از یک زن تأثیر بگذارد.

 برای زنان مبتلا، بارداری طبیعی اغلب یک قمار است.  برخی از نوزادان ممکن است سالم به دنیا بیایند زیرا آنها فقط بخش کوچکی از میتوکندری های جهش یافته را به ارث می برند.  اما برخی دیگر ممکن است به مراتب بیشتر ارث ببرند و به بیماری های شدید، پیشرونده و اغلب کشنده مبتلا شوند.  حدود یک نوزاد از هر 6000 نوزاد به اختلالات میتوکندریایی مبتلا هستند.

 بیشتر 20000 ژن انسان در هسته تقریباً هر سلول بدن پیچیده شده است.  اما در اطراف هر هسته هزاران میتوکندری با ژن های خاص خود را نشان می دهد.  هنگامی که میتوکندری به درستی کار می کند، انرژی حیاتی را برای سلول هایی که اندام های ما را تشکیل می دهند، فراهم می کند.  جهش هایی که به میتوکندری آسیب می رسانند بیشتر بر بافت های تشنه انرژی تأثیر می گذارند: مغز، قلب، ماهیچه ها و کب که این نارسایی ها می توانند با رشد کودک مبتلا به طور بی وقفه بدتر شوند.

 پیشرفت با MDT باعث شد که پارلمان در سال 2015 قانون را تغییر دهد تا این رویه را مجاز کند.  دو سال بعد، کلینیک نیوکاسل به اولین و تنها مرکز ملی دارای مجوز برای انجام آن تبدیل شد و اولین موارد در سال 2018 تأیید شد.  که حداقل برای 30 مورد چراغ سبز نشان داده است.

 پزشکان در کلینیک نیوکاسل جزئیاتی از تولدها از برنامه MDT خود را منتشر نکرده اند، زیرا این نگرانی وجود دارد که اطلاعات خاص می تواند محرمانه بودن بیمار را به خطر بیندازد.  اما در پاسخ به درخواست آزادی اطلاعات توسط گاردین، HFEA تأیید کرد که اکنون تعداد کمی از نوزادان پس از MDT در بریتانیا متولد شده اند.

 برنامه درمانی به طور قابل توجهی به دلیل بیماری همه گیر به تعویق افتاد، که برخی از اهداکنندگان را از آمدن به جلو منصرف کرده و زوج هایی را که امیدوار به ادامه درمان هستند تحت تأثیر قرار داده است.

 فرآیند نیوکاسل چندین مرحله دارد.  ابتدا از اسپرم پدر برای بارور کردن تخمک های مادر مبتلا و اهداکننده زن سالم استفاده می شود.  سپس مواد ژنتیکی هسته‌ای از تخمک اهداکننده برداشته می‌شود و با آن از تخمک بارور شده جایگزین می‌شود.  تخمک حاصل مجموعه کاملی از کروموزوم‌های هر دو والدین دارد، اما میتوکندری سالم اهداکننده را به جای میتوکندری‌های معیوب مادر حمل می‌کند.  سپس در رحم کاشته می شود.

 این روش بدون خطر نیست.  تحقیقات اخیر نشان داده است که در برخی موارد، تعداد اندکی از میتوکندری‌های غیرطبیعی که به ناچار از تخمک مادر به تخمک اهداکننده منتقل می‌شوند، می‌توانند زمانی که نوزاد در رحم است، تکثیر شوند.  به اصطلاح برگشت آن می تواند منجر به بیماری در کودک شود.  داگان ولز، استاد ژنتیک تولیدمثلی در دانشگاه آکسفورد که در این تحقیق شرکت داشت، می‌گوید: «دلیل اینکه چرا معکوس در سلول‌های برخی از کودکان متولد شده با روش‌های MRT دیده می‌شود، اما در برخی دیگر دیده نمی‌شود، به طور کامل درک نشده است.

 زنان مبتلا به جهش‌های میتوکندری می‌توانند با انجام IVF با تخمک اهدایی از انتقال اختلالات جلوگیری کنند.  یا برای داشتن فرزندانی که از نظر ژنتیکی مرتبط هستند، زنان مبتلا می توانند جنین های حاصل از IVF خود را از نظر جهش های میتوکندری بررسی کنند.  اگرچه در بسیاری از موارد موثر است، اما به جای حذف کامل آن، خطر را کاهش می دهد، و زمانی که تمام جنین هایی که یک زن تولید می کند دارای میتوکندری بسیار جهش یافته باشند، نمی تواند کمک کند.

 بریتانیا اولین کشوری نیست که از روش MDT تخمک بارور می کند.  در سال 2016، یک پزشک آمریکایی پس از درمان یک زن اردنی که حامل جهش‌های میتوکندریایی بود که باعث بیماری کشنده‌ای به نام سندرم لی می‌شد، اولین زایمان MDT در جهان را اعلام کرد.  قبل از این درمان که در مکزیک انجام شد، این زن چهار سقط جنین و دو فرزند داشت.  یکی در شش سالگی مرد و دیگری فقط هشت ماه زندگی کرد.

 ولز گفت: "تاکنون، تجربه بالینی با MRT دلگرم کننده بوده است، اما تعداد موارد گزارش شده برای نتیجه گیری قطعی در مورد ایمنی یا اثربخشی آن بسیار کم است."  "پیگیری طولانی مدت کودکان متولد شده ضروری است.  مرحله رشد زمانی که معکوس اتفاق می افتد نامشخص است، اما احتمالاً در مراحل اولیه اتفاق می افتد.  این بدان معناست که آزمایشات قبل از تولد، که در حدود هفته 12 بارداری انجام می‌شود، ممکن است در تشخیص اینکه آیا برگشتی اتفاق افتاده است یا خیر، موفق باشد.

 سارا نورکراس، مدیر Pet، موسسه خیریه‌ای که انتخاب افراد مبتلا به ناباروری و شرایط ژنتیکی را بهبود می‌بخشد، گفت که استفاده از این فناوری در حین ارزیابی به روشی «اندازه‌گیری‌شده و با دقت تنظیم‌شده» مهم است.  او افزود: «همچنین بسیار مهم است که ما به حریم خصوصی کودکان مبتلا به میتوکندری اهدایی و والدین آنها احترام بگذاریم، به ویژه به این دلیل که این والدین احتمالاً تجربه قبلی بیماری و سوگواری را در خانواده خود داشته اند.

 پیتر تامپسون، مدیر اجرایی HFEA، می‌گوید: «MDT به خانواده‌های مبتلا به بیماری شدید میتوکندری ارثی امکان داشتن فرزند سالم را ارائه می‌دهد.  بریتانیا اولین کشور در جهان بود که MDT را در یک محیط نظارتی مجاز کرد... این هنوز روزهای اولیه برای MDT است و HFEA به بررسی پیشرفت‌های بالینی و علمی ادامه می‌دهد.

 سخنگوی بنیاد تراست NHS بیمارستان‌های نیوکاسل و دانشگاه نیوکاسل گفت: «مقالات آکادمیک ارسال شده‌اند و در حال گذراندن فرآیند بررسی علمی هستند.  این بدان معناست که ما در حال حاضر نمی‌توانیم برای جلوگیری از پیش داوری روند، اظهار نظر بیشتری کنیم.»

https://www.theguardian.com/science/2023/may/09/first-uk-baby-with-dna-from-three-people-born-after-new-ivf-procedure