پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

دانشمندان با تولید تخمک از سلول‌های نر موش‌هایی با دو پدر بیولوژیکی ایجاد کرده‌اند. پیشرفتی که فرصت‌های جدیدی را برای درمان ناباروی در انسان به خصوص در زنان مبتلا به سندرم ترنر فراهم می کند.

 رهبر این پروژه در دانشگاه Kyushu در ژاپن، Katsuhiko Hayashi، که به عنوان پیشگام در زمینه تخمک‌ و اسپرم‌های رشد یافته ی آزمایشگاهی شهرت جهانی دارد، در این خصوص گفت: این اولین مورد از ساخت تخمک‌های پستانداران  از سلول‌های نر است.

دکتر هایاشی که روز چهارشنبه نتایج این تحقیق را در سومین اجلاس بین‌المللی ویرایش ژنوم انسانی در موسسه فرانسیس کریک در لندن ارائه می کرد، اشاره کرد که از نظر فنی امکان ایجاد یک تخمک انسانی زنده از یک سلول نر در یک دهه آینده وجود دارد. این درحال است که برخی دیگر از دانشمندان معتقدند این پیش بینی زمانی خوش بینانه است، زیرا دانشمندان هنوز تخمک های انسانی رشد یافته ی آزمایشگاهی را از سلول های ماده ایجاد نکرده اند.

پیش از این دانشمندان موش هایی را ایجاد کرده بودند که از طریق زنجیره ای از مراحل پیچیده، از جمله مهندسی ژنتیک از نظر فنی دارای دو پدر بیولوژیکی بودند. با این حال، این اولین بار است که تخم‌های زنده از سلول‌های نر ایجاد می‌شوند.

اکنون تیم دکتر هایاشی در تلاش است تا این آزمایش را با سلول های انسانی نیز تکرار کند. اگرچه موانع قابل توجهی برای استفاده از تخمک های آزمایشگاهی برای اهداف بالینی، از جمله ایجاد ایمنی آنها وجود خواهد داشت.

محققین برای این کار سلول های پوستی حامل کروموزوم های XY مردانه را به یک نسخه کپی XX تبدیل کردند و با استفاده از سلول های بنیادی، کروموزوم Y را حذف کرده و با کروموزوم X سلول دیگر جایگزین کردند. دکتر هایاشی گفت: بزرگترین نقطه عطف این پروژه تکرار کروموزوم X بوده است و ما تلاش کردیم سیستمی برای تکثیر کروموزوم X ایجاد کنیم.

دانشمندان معتقدند از این تکنیک می توان برای درمان انواع ناباروری مانند زنان مبتلا به سندرم ترنر که در آنها یک نسخه از کروموزوم X وجود نداشته یا از بین رفته است، استفاده شود. دکتر هایاشی اضافه می کنند که این کاربرد، انگیزه اصلی این تحقیق بوده است.

لینک خبر:

https://www.theguardian.com/science/2023/mar/08/scientists-create-mice-with-two-fathers-after-making-eggs-from-male-cells