پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

 

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی چهل و چهارمین جلسه کارگروه شرکت‌های دانش ‏بنیان ستاد با حضور دکتر حمیدیه دبیر ستاد، دکتر سلطانی نژاد مدیر فناوری، تجاری سازی و بازار و با حضور بیش از 35 نفر از نمایندگان شرکت‎های فعال در حوزه سلول ‏های بنیادی و پزشکی بازساختی در تاریخ 15ام اسفند ماه 1400 در محل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار گردید. در این جلسه به منظور دریافت حمایت های مادی و معنوی از ستاد، فناوران از شرکت های مختلف 12 طرح فناورانه ارائه کردند.

در ابتدا مهندس فیض‎آبادی از شرکت پارس |پژوهان سلامت یارا به ارائه طرح " تجاری سازی و راه اندازی خط تولید پانسمان‌های هیدروفایبر، آلژینات و فوم" پرداخت. در ایران بیش از 6 میلیون نفر مبتلا به دیابت وجود دارد که تخمین زده می‌شود 15 درصد از این گروه متبلا به زخم‌های مزمن هستند. با در نظر گرفتن سایر افراد مبتلا به زخم‌های مزمن و عمیق به صورت کلی سالانه در کشور 1 میلیون نفر نیازمند استفاده از محصولات پانسمان‌های نوین برای درمان زخم مزمن خود هستند.

در ادامه نماینده شرکت ویراسلول به ارائه طرح با عنوان " طراحی و راه اندازی کارخانه تولید محصولات پزشکی بازساختی و مهندسی بافت ( پانسمانهای پیشرفته)" پرداخت. . با توجه به توسعه روز افزون محصولات پزشکی بازساختی در دنیا و ایران، طراحی و توسعه محصولات این حوزه، که دارای ایمنی و اثربخشی بالایی داشته باشند اهمیت بسزایی دارد. هدف این طرح طراحی و تولید محصولات منحصر به فرد مهندسی بافت با درجه ایمنی و کارآمدی بالا برای افزایش سطح سلامتی جامعه و دستیابی به بازارهای ایران و منطقه می باشد و نقش مهمی در آینده پزشکی بازساختی و ترمیم زخم برای کشور ایفا می کند.

پس از آن دکتر اسمعیل از مرکز پژوهشکده سرطان معتمد به ارائه طرح " تاسیس اولین بانک  تخصصی  گامت ( تخمک  و اسپرم)ویژه بیماران مبتلا به بدخیمی " پرداخت. در سال های اخیر، پیشرفت در درمان سرطان، میزان بقای بیماران سرطانی را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است. با این حال، آسیب مخرب به  تخمدان و بیضه تحت تاثیر اثرات سیتوتوکسیک رادیوتراپی، جراحی و شیمی درمانی منجر به درجات مختلف ناباروری در این بیمارانی  می شود که در سنین باروری قرار دارند و کیفیت زندگی آنها را به طور جدی تحت تأثیر قرار می دهد. امروزه حفظ باروری در بیماران سرطانی زن و مرد امکان پذیر است و باید به عنوان بخشی از مراقبت های بهداشتی انکولوژیک در بیماران اجرا شود.  فناوری های کمک باروری  (ART) راهکار موثری را برای محافظت از باروری افراد از طریق استفاده از بیوتکنیک های تولیدمثلی مرتبط با انجماد شیشه ای گامت ها( تخمک و اسپرم)، انجماد جنین و  بافت ها(تخمدان و بیضه) فراهم می‎کند.

به عنوان چهارمین طرح دکتر شکری از دانشگاه علوم پژشکی تهران به ارائه طرح " تولید آنتی بادی های منوکلونال  ضد کرموزوم های جنسی به منظور تعیین جنسیت و جداسازی اسپرم های نر و ماده انسان" پرداخت. اهداف کاربردی این طرح تهیه کیت تعیین و انتخاب جنسیت جنین، کاهش تولد نوزادان مبتلا به بیماریهای وابسته به جنس و افزایش تولد فرزندان سالم و ایجاد تعادل جنسیتی در خانواده عنوان شده است.

پس از آن دکتر رهروی از شرکت پیشگامان فنون طب بهنود طرح " تولید صنعتی ابزار جراحی لاپاراسکوپی برای درمان ناباروری " را ارائه کرد. لاپاراسکوپی یکی از روشهای تشخیصی ارزشمند و بسیار کارامد برای تشخیص علل نازایی بوده و بسیاری از پزشکان فوق تخصص ناباروری بصورت هدفمند جهت ارزیابی مشکلات ناباروری زوجها از آن بهره میگیرند. بخش عمده‎ای از ابزارهای جراحی لاپاراسکوپی یکبار مصرف در کشور، از طریق واردات تامین میگردد.  با توجه به قیمت ارزی بالا ،  این ابزارها پس از هر عمل، استریل شده و بصورت چندبار مصرف استفاده می شود. لازم به ذکر است به ازای هر ابزار جراحی یکبار مصرف لاپاراسکوپی تولید شده در کشور 15 دلار صرفه جویی ارزی ایجاد می شود.

در ادامه دکتر کیانی از شرکت شفا آزمای پارسیان به ارائه طرح با عنوان " طراحی، توسعه و اعتبار سنجی تست های تشخیص علل ترومبوتیک در زنان با سقط مکرر" پرداخت. مطالعات نشان داده اند که حدود ۱۵ درصد موارد سقط جنین به علت وجود فاکتور های ترومبوفیلیک رخ می دهند و در نتیجه دسترسی سریع و آسان به تست های شناسایی کننده ای این فاکتور ها منجر به شناسایی به موقع این اختلالات و مدیریت سریع آنها و در نتیجه حفظ سلامت مادر و جنین می شوند.

پس از آن طرح " طراحی، تولید و اعتبار سنجی تست تشخیص سریع آنمی فقر آهن در زنان باردار بر اساس تکنیک لترال فلو اسی" توسط دکتر خسروی از شرکت شرکت شفا آزمای پارسیان ارائه شد. هدف از انجام این تولید یک ابزار تشخیصی Poc ارزان و کارآمد در شناسایی زودرس فقر آهن در مادران باردار بویژه جمعیت روستایی در خطر راه اندازی پلتفرم مشترک طراحی کیت های مبتنی بر لترال فلو اسی تهیه ی پلتفرم نوین خوانشگر POC قابل اتصال به شبکه ی اینترنت می‎باشد.

 در ادامه دکتر عباچی از شرکت ژن زیست فناور آنا به ارائه طرح با عنوان " توسعه سلولی هورمون لوتئینه کننده انسانی نوترکیب (LH نوترکیب)" پرداخت. هورمون لوتئینه کننده انسانی نوترکیب در راستای تولید داروی نوترکیب LH که در درمان ناباروری کاربرد دارد، مورد توجه ای شرکت قرار گرفته است. شرکت ژن زیست فناور آنا امیدوار است که در ۱۰ سال آینده سهم مورد نظر از توسعه سلولی با توجه به وجود دانش توسعه سلولی جانوری، باکتریال، مخمر و حشره را در کشور در زمینه تولید داروهای نوترکیب، واکسن و محصولات تخمیری از جمله مکمل های پربیوتیک را داشته باشد.  

به عنوان نهمین طرح دکتر دائمی از شرکت ژرف اندیشان فناور زیست بسپار طرح " ساخت سرم برپایه هیدروکسی اتیل استارچ" را ارائه کرد. استفاده از حجم دهندگان کلوئیدی به عنوان جایگزین پلاسمای خون به منظور جبران مایعات از دست رفته و یا برگشت به وضعیت طبیعی گردش خون در مواقع خونریزی شدید حاصل از زایمان، جراحی، سوختگی، و یا در مواقع توزیع نامناسب خون و مایعات پلاسما نظیر تورم و سپسیس، و هم‌چنین در وضعیت گشادگی عروق در زمان بیهوشی توصیه می‎شود. از سوی دیگر، ذخیره‌سازی سلول‎های بنیادی خون بند ناف به عنوان یک منبع مناسب و حیاتی برای تاًمین در مواقع مورد نیاز در درمان‎های احتمالی بر پایه سلول درمانی بسیار مورد توجه است، به طوری که شرکت هایی متعدد در خارج و داخل کشور خدمات مربوط به بانک¬کردن این نوع سلول ها را ارائه می‎دهند.

بعد ازآن دکتر علیخانی از شرکت ویراسلول به ارائه طرح " راه اندازی و تولید سلول های پرتوان القایی از بیماران نابارور برای استفاده در غربالگری داروهای ناباروری و درمان ناباروری " پرداخت. علیرغم پیشرفت های پزشکی، درمان های فعلی ناباروری مانند فناوری کمک باروری (ART) در درمان همه انواع ناباروری موفق نبوده است. از جمله آنها می توان به آزواسپرمی غیر انسدادی در مردان و عدم بلوغ فولیکول در بانوان اشاره کرد. اخیراً سلول های بنیادی به دلیل خودبازسازی و قدرت تمایز بالا به عنوان اهداف درمانی بسیاری از بیماری ها از جمله ناباروری مورد توجه قرار گرفته اند. در ادامه طرحی با عنوان توسط دکتر سجودی از شرکت فناوری نوین قرن با عنوان " طراحی و ساخت ورک استیشن های هوشمند آی وی اف و انکوباتور تایم لپس مبتنی بر هوش مصنوعی " ارائه شد. . با توجه به تولید حدود 25 محصول در حوزه سل تراپی و درمان ناباروری و نیاز بازار این حوزه به توسعه محصولات جدید و اغلب با فن آوری روزآمد و ترکیبی،  که اغلب نیازمند تجهیزات و شرایط ویژه برای ساخت و تولید این تجهیزات و محصولات می باشد. این طرح به دنبال طراحی و ساخت ورک استیشن های هوشمند آی وی اف و انکوباتور تایم لپس مبتنی بر هوش مصنوعی برای مراکز پژوهشی و درمانی ناباروری می‎باشد.

به عنوان آخرین طرح دکتر نظاری از شرکت مؤسسه‌ساده سازان سخن علم طرحی با عنوان " ترویج پژوهش دانش آموزی در حوزه سلول¬های بنیادی و پزشکی بازساختی با رویکرد تولید مثل و سلامت مادر و کودک" ارائه شد.  فناوری سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی در سالهای اخیر پیشرفت قابل توجهی در کشور کرده است. در کنار فعالیتهای پژوهشی و تجاری سازی در سطح دانشگاهی، نیاز به ترویج این حوزه در مقطع دانش آموزی برای موفقیت نسلهای آینده در کشور وجود دارد. با وجود فعالیتهای ترویجی نظیر ساخت و تجهیز پژوهشسراها و همچنین برگزاری رویدادهای ترویجی، پژوهش دانش‌آموزی در زمینه پزشکی بازساختی و سلولهای بنیادی، فرآیندهای پژوهشی استاندارد برای تربیت دانشآموز در این زمینه وجود ندارد. هدف از اجرای طرح ترویج پژوهش دانش‌آموزی در زمینه سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی با رویکرد تولید مثل بوسیله مشاوره سیاستگذاران پژوهش دانشآموزی، آموزش مدرسان و تولید محتوای جدید برای دانش‌آموزان و معلمان است.

همچنین لازم به ذکر است پس از ارائه هریک از طرح ها برخی از حاضرین و بالخص سرمایه گذاران نمایندگان شتابده های حاضر در جلسه به ارائه نقطه نظرات خود در خصوص موارد مطرح شده پرداختند.