پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی سی و دومین جلسه کارگروه شرکت‌های دانش ‏بنیان ستاد با حضور دکتر حمیدیه دبیر ستاد ، دکتر امیرخانی دبیر شورای راهبردی ستادو دکتر رجب زاده مدیر فناوری، تجاری‏‌سازی و بازار ستاد و با حضور بیش از 40 نفر از نمایندگان شرکت‎ های فعال در حوزه سلول ‏های بنیادی و پزشکی بازساختی در تاریخ 12  مرداد ماه 1399 در محل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار گردید. در این جلسه به منظور دریافت حمایت های مادی و معنوی از ستاد، فناوران از شرکت های مختلف هشت طرح فناورانه ارائه کردند.

در ابتدا دکتر مرادی از شرکت نوآفرینان طب آویسا شرق به ارائه طرح با عنوان " اثرهای ضدمیکروبی پوشش نانوکامپوزیت HA/Ag بهبودیافته ایجادشده روی پین­های فیکساتور خارجی: مطالعه برون­تنی و درون­تنی" پرداخت. هدف از انجام این پروژه تولید شانز پوشش داده شده است که علاوه بر خواص خوب استخوان سازی، خواص آنتی باکتریال جهت جلوگیری از تشکیل عفونت نیز دارد؛ همچنین بومی سازی ساخت شانزهای پوشش داده شده، به خصوص در پین های از جنس "تیتانیوم" که در ایران بی سابقه است.

در ادامه دکتر دلاوری از شرکت طب و صنعت رهیاب طرحی با عنوان " طراحی و ساخت کیت های میکروبید جدایش سلولی CD3, CD56, CD34 برای سیستم MACS برای کاربردهای سلول درمانی " ارائه کرد. طراحي و ساخت 3 نوع کیت جداسازی برای کاربرد سلول درماني و ایمني تراپی، جداسازی سریع و ویژه سلول های اختصاصي بنیادی خونساز، لنفوسیت های T ایمني، و لنفوسیت های کشنده NK"  از اهداف انجام این پروژه است.

پس از آن دکتر گلکار از شرکت دارو درمان برنا به ارائه طرح " تولید داروی بیوسیمیلار رومیپلاستیم" پرداخت. هدف طرح، تولید صنعتی فراورده دارویی رومیپلاستیم، انجام کارآزمایی بالینی و در نهایت اخذ مجوز ورود به بازار است. این دارو در درمان مبتلایان به پورپورای ترمبوسیتوپنیک ایمنی (ITP) مزمن مقاوم به درمان در بالغین و کودکان کاربرد دارد. ITP، اختلال اتوایمیونی است که در آن پلاکت ها بر اثر به وجود آمدن آنتی بادی ضد آن ها، تخریب می شوند و بیمار با علائمی شامل کبودی یا پورپورا بر روی پوست و مخاط، خونریزی از بینی، خونریزی لثه ها و خونریزی شدید طی قاعدگی مراجعه می‌کند. هزینه سالانه درمان هفتگی با این دارو در امریکا حدود 65.000 دلار تخمین زده می شود. در حال حاضر سالانه حدود 10 میلیون دلار برای واردات این دارو ارز از کشور خارج میشود.. بنابراین تولید این دارو که هدف نهایی این طرح است می‌تواند در کاهش خروج ارز از کشور موثر بوده و دسترسی بیماران نیازمند به آن آسان تر می‌گردد.

به عنوان چهارمین طرح دکتر دائمی طرح " توسعه انواع جوهرهای زیستی با هدف کاربرد در مهندسی بافت و پزشکی بازساختی" را ارائه کرد. ترمیم آسیبهای حاصل از جراحات، جایگزینی بخش یا کل یک اندام معیوب از بدن جانداران و امکان  بازسازی بافتهای موجودات زنده یکی از چالشهای همیشگی بشر بوده است که در سالهای اخیر با ظهور فناوریهای جدید مانید چاپگرهای زیستی به واقعیت نزدیکتر شده است. جوهر زیستی به عنوان مهمترین جزء فرآیند چاپ زیستی باید علاوه بر ایجاد بستری برای حفظ و بقای سلول، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مناسب برای فرآیند چاپ را داشته باشد تا الگوهای مورد نظر با دقت مناسب چاپ شیود. در حال حاضر، تعداد معدودی شرکت مطرح در جهان برخی از جوهرهای زیستی برپایه هیدروژلها را به صورت تجاری میفروشند، اما متاسفانه در کشور ما هنوز شرکتی به صورت تخصصی وارد این حوزه نشده است.

 در این طرح 3 خانواده از جوهرهای زیستی جدید برپایه پلیمرهای طبیعی مانند ژلاتین، کیتوسان، آلژنات و پلی اتیلن، گلیکول با مکانیسم ژل شدن نوری، پلیمرهای سنتزی پلی اتیلن گلیکول اصلاح شده با گروه‎های تیول و مالئیمید با مکانیسیم ژل شیدن واکنش کلیک و ماتریس خارج سلولی، بافت های مختلف با مکانیسم ژل شدن دمایی- شیمیایی سنتز و توسعه خواهد داده شد.

پس از آن دکترحسینخانی از شرکت نوراژن پیشرو طرح با عنوان " کیت سنجش مرگ سلولی بر پایه نانو ذرات طلا " را ارائه کرد. از آنجائیکه یکی از اولویتهای عمده برنامه ملی تحقیقات کشور، عدم وابستگی و نیل به خودکفایی در زمینه ساخت کیتها است، طراحی کیتهای سنجش مرگ سلولی بر پایه نانو ذرات طلا علاوه بر تامین نیاز آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی مربوطه، از واردات کیت های مشابه و خروج ارز جلوگیری میکند..

هفتمین طرح با عنوان " بررسی ایمنی و اثربخشی درمان مبتنی بر اگزوزوم های مشتق از سلولهای بنیادی مزانشیمی بند ناف در بیماران مبتلا به کووید -19" را دکتر شعاع حسنی به نمایندگی از شرکت ترمیم آوای باران ارئه کرذ. با توجه به اینکه طبق مطالعات انجام شده بهبود کارآیی ایمونومدولیتوری سلولهای بنیادی مزانشیمی (MSC) از طریق پیش درمانی با سایتوکاین های التهابی به عنوان یکی از راهکارهای درمانی جدید  مورد مطالعه قرار گرفته است، مجاورت  MSC های مشتق از بند ناف انسان با اینترلوکین-1b (IL-1b) وسپس جداسازی اگزوزوم های مشتق از آن و بررسی بر روی بیماران مبتلا به ARDS  نیز نتایج بسیار خوبی را نشان داده است، لذا در این مطالعه  با کشت سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از بندناف در ریز محیط پاتولوژیک بیماری، اگزوزوم هایی استخراج خواهد شد که قادر به تعدیل هر چه بیشتر سیستم ایمنی بیماران گردند.

به عنوان آخرین طرح ده مرده ئی از شرکت ترمیم بافت نیکان به ارائه طرح " تولید محصول زنودرم جهت  بازسازی  زخم های سوختگی درجه ۳" پرداخت. جایگزین های پوستی مهندسی شده بافتی بطور گسترده ای برای درمان زخم های سوختگی و نیز اغلب بیماری های مزمن پوست در سرتاسر جهان استفاده می شود. انتظار می رود که افزایش روزافزون اختلالات پوستی موجب افزایش تقاضای جهانی برای جایگزین های پوستی گردد. در دسترس بودن امکانات درمان، پزشکان و مشاوران ماهر، کم هزینه بودن درمان در کشورهایی مانند هند، تایلند، مالزی و سنگاپور حرکت صنعت گردشگری پزشکی موجب رشد بازار جایگزین های پوستی شده است. در پروژه حاضر هدف اصلی تولید محصول بدون سلول زنودرم است که از پوست خوک تهیه می شود. به نظر می رسد به دلیل مشابهت بسیار بالای این فرآورده بیولوژیک از نظر ساختاری و کیفیت با محصول آلودرم که از پوست اجساد اهدایی انسان تهیه می شود، می تواند جایگزین آن نیز شود. 

همچنین لازم به ذکر است پس از ارائه هریک از طرح ها برخی از حاضرین و بالخص سرمایه گذاران نمایندگان شتابده های حاضر در جلسه به ارائه نقطه نظرات خود در خصوص موارد مطرح شده پرداختند.