پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی عدم دسترسی به موش‌های مدل را یکی از چالش‌های حوزه‌ پزشکی و داروسازی نام برد و گفت: بر این اساس محققان پژوهشگاه مهندسی ژنتیک به دانش فنی تولید آن دست یافتند و در حال حاضر نسل چهارم موش‌های مدل هموفیلی تولید شده است.

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی، دکتر امیر علی حمیدیه امروز در مراسم رونمایی از موش مدل هموفیلی، دستیابی محققان پژوهشگاه مهندسی ژنتیک به تولید این نوع موش‌ها را یکی از دستاوردهای مهم در کشور دانست و افزود: در سال‌های گذشته محققان کشور تحقیقات گسترده‌ای درباره تولید موش‌های مدل با روش کریسپر انجام داده‌اند، و در حال حاضر این تحقیقات منجر به تولید محصول نهایی که موش مدل مبتلا به هموفیلی نوع A است، شد.

وی، نبود حیوان‌های مدل برای انجام مطالعات پیش‌بالینی را یکی از چالش‌های حوزه‌ داروسازی عنوان نمود و خاطر نشان کرد: این نقص از سوی پژوهشگاه ژنتیک برطرف شده است و امیدوارم روز به روز بر تعداد محصولات مدل حیوانی که بتوانند در مطالعات پیش‌بالینی به کار گرفته شوند، افزوده گردد.

حمیدیه اضافه کرد: علت اینکه ما در صنعت داروسازی به نتایج لازم نرسیده‌ایم، نبود حیوانات مدل بوده است و امروز توانستیم با روش کریسپر به این امر فایق آییم.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول‌های بنیادی روش کریسپرتکنیکی در زمینه دست‌ورزی در سطح ژنی توصیف کرد و یادآور شد: موش‌های تولیدشده با این روش برای درمان بیماری‌های ژنتیکی قابل استفاده هستند.

وی با اشاره به فرایند تولید این موش‌های مدل تاکید کرد: موشی که امروز رونمایی شده است، نسل چهارم موش‌های مدل هموفیلی است و به این معنا است که چهار بار از این موش‌ها نوزادهایی متولد شده‌اند که دارای ویژگی نقصان در فاکتور ۸ هستند.

دکتر مصطفی مطلبی رئیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری امروز در مراسم رونمایی از موش مدل هموفیلی در ابتدا با تشکر از حضور وزیر علوم و دبیر ستاد به معرفی پژوهشگاه پرداخت و گفت: در این پژوهشگاه سه پژوهشکده "زیست‌فناوری پزشکی"، "زیست فناوری کشاورزی" و "زیست فناوری صنعت و محیط زیست" ایجاد شده است، محققان این پژوهشکده‌ها تلاش می‌کنند تا با انجام تحقیقات منسجم، هدفمند و مشتری محور به نیازهای جامعه پاسخ دهند.

وی با بیان اینکه این پژوهشگاه در نظام رتبه‌بندی سایماگو در سال ۲۰۱۸ در رتبه اول قرار گرفت، اظهار کرد: یکی از دستاوردهای این پژوهشگاه استفاده از فناوری کریسپر به عنوان یکی از فناوری‌های مدرن در حوزه ژنتیک بوده است.

به گفته وی با استفاده از این تکنیک می‌توان با دقت بسیار بالا و در زمان کوتاه ژنی را وارد ژنوم موجودات کرد و از این طریق راهکارهایی برای درمان بیماری‌های ژنتیک ارائه داد.

دکتر مطلبی با تاکید بر اینکه بسیاری از بیماری‌های ژنتیکی با استفاده از این تکنیک قابل درمان هستند، خاطر نشان کرد: بر این اساس در دنیا پروژه‌های زیادی در دست انجام قرار دارد.

رئیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک اضافه کرد: بر این اساس این پژوهشگاه با اجرای یک پروژه بین‌المللی در صدد درمان یکی از بیماری‌های ژنتیکی شایع در کشور است که مطالعات آن هم‌اکنون در دستور کار محققان این پژوهشگاه است.

وی خاطر نشان کرد: جزئیات کامل این مطالعات در آینده اعلام خواهد شد.

مطلبی همچنین به تولید موش مدل هموفیلی اشاره کرد و یادآور شد: این موش تولیدشده مبتلا به بیماری هموفیلی نوع A است که در این نوع، فاکتور انعقادی ۸ معیوب و غیر فعال است.

وی با بیان اینکه در گذشته محققان این پژوهشگاه به تولید فاکتور ۸ دست یافته بودند، اظهار کرد: برای تست پیش‌بالینی این فاکتور نیاز به حیوان‌های مدل داشتیم با مطالعاتی که در این زمینه انجام شد، با استفاده از تکنیک کریسپر موش‌هایی را تولید کردیم که فاکتور ۸ در آنها غیرفعال شده است.

به گفته رئیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک، از هر ۵ تا ۱۰ هزار مرد یک نفر به بیماری هموفیلی نوع A مبتلا است و درمان این بیماری نیز بسیار پرهزینه است.

دکتر مطلبی با تاکید بر اینکه تولید موش‌های هموفیلی در قالب یک پروژه کلان و با حمایت پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و ستاد توسعه سلول‌های بنیادی اجرایی شد، خاطر نشان کرد: با دستیابی به این دانش فنی امکان تولید مثل موش‌های مبتلا به هموفیلی فراهم شده است.

رئیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک از آمادگی این پژوهشگاه برای در اختیار قراردادن موش‌های مدل تولیدشده با روش کریسپر به محققان خبر داد و در پایان مراسم با حضور دکتر منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر امیر علی حمیدیه دبیر ستاد از دکتر مطلبی ریاست پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک تقدیر و تشکر بعمل آمد.