پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

محققین دانشگاه اراسموس مدیکال سنتر هلند با همکاری محققین مرکز جامع سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی دانشگاه علوم پزشکی تهران، موفق به انتشار مطالعه ای شدند که  ارگانوییدهای مثانه را با درجه کیفی بسیار بالا کشت و به منظور بررسی ژن جدید NPEPPS و  اثر آن در حساسیت به داروی سیس پلاتین و جمسایتیبین مورد بهره برداری قرار دادند:

سرطان مثانه یکی از شایعترین سرطان ها است بطوریکه سالانه تقریباً ۶۸۰۰۰ بزرگسال در ایالات متحده آمریکا به آن مبتلا می شوند. شیوع این سرطان در مردان بیش از زنان است و معمولاً در افراد مسن بیشتر دیده می شود، هر چند که ممکن است در هر سنی بروز نماید. این بیماری به دو گروه عمده سرطان مثانه عضلانی (MIBC) و غیر عضلانی (NMIBC) تقسیم می شود. بررسیها نشان داده است که این دو نوع سرطان مثانه علاوه بر تفاوتهای پروگنوزتیکی و پاتولوژیکی حامل جهشهای ژنی متفاوتی نیز هستند.  MIBC حدود 30% از انواع سرطان مثانه را شامل می شود که به سه طریق شیمی درمانی، رادیو-شیمی درمانی و جراحی درمان می شود. علیرغم جراحی و برداشت کامل مثانه، در 50% بیماران دوباره بیماری عود می کند که این بدلیل متاستازهایی است که در زمان جراحی وجود داشته است. اخیرا جهت افزایش بقای این بیماران نئوادجوانت تراپی جهت حذف میکرومتاستازها انجام می شود. یکی از رایجترین نئوادجوانت تراپی های حاضر تیمار با سیس پلاتین و جمسایتیبین است.  متاسفانه این درمان تنها در 25% بیماران پاسخ می دهد و بنابراین اکثر بیماران بدون دریافت هیچ اثر مثبتی تنها با اثرات سمی جانبی داروها مواجه می شوند. علاوه بر آن این درمان اضافی هزینه گزافی را به جامعه تحمیل می کند.

در سالهای اخیر مشخص شده است که تبدیل اطلاعات پریکلینیکی به کلینیکی با روشهای مرسوم شامل رده های سلولی و حیوانات آزمایشگاهی مقدورنیست. رده های سلولی در ابتدا یکدست هستند ولی جهشهای ژنتیکی که در طول فرآیند کشت بوجود می آید باعث پاسخهای متفاوتی به داروها می شود.حیوانات آزمایشگاهی در مقایسه با رده های سلولی بسیار هتروژنوس هستند با وجود این نمی توانند نمایانگر کامل مکانیسم های موجود در بدن انسان باشند. در نتیجه بسیاری از داروهایی که با این روشها مورد تایید قرار گرفتند در کارآزمایی های بالینی رد می شوند. اخیرا تکنیکهای کشت سه بعدی قادر به شبیه سازی ساختار مولکولی بیماران مبتلا به سرطان شده است. توموروئیدهای مشتق از بیمار برای مدل سازی سرطان در محیط in vitro، پاسخ به درمان و غربالگری دارویی کاربرد دارد. تا کنون تنها در دو مطالعه موفق به ایجاد توموروئید های مثانه با کارایی حدود 50% شده اند .در مطالعه پیش رو ارگانوییدها و توموروییدهای مثانه با کیفیت و کارایی بالایی کشت داده شدند و نتایج بررسی بیوانفورماتیکی و خارج کردن ژن با استفاده از کریسپر کاسپاز نشان داد که ژن  NPEPPS تحریک کننده ی مقاومت به سیس پلاتین در سرطان مثانه است و از دست دادن جایگاه ژنی  LRRC8A و D باعث افزایش به مقاومت سیس پلاتین و کاهش سطح درون سلولی آن می شود، مهار عملکرد NPEPPS توسط مولکول های دارویی کوچک پتانسیل ترجمه بالینی را ارائه می دهند که می تواند به درمان سرطان مثانه کمک کند.

لینک مقاله جهت مطالعه بیشتر:

https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.03.04.433676v5.full.pdf