پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

دانشمندان کالج پزشکیBaylor  اعلام کردند که واریانت‌های ژنی مرتبط با خطر ابتلا به آلزایمر را کشف کرده‌اند. این دانشمندان دریافتند که این واریانت‌ها مکانیسم محافظتی مغز را به گونه‌ای مختل می‌کنند که می‌تواند منجر به تخریب عصبی شود. همچنین این تیم نشان دادند که در یک مدل مگس میوه، یک ماده شیمیایی به نام آگونیست ABCA1 می‌تواند تغییرات خاصی را در مکانیسم محافظت عصبی بازیابی کند. همچنین شواهد نشان می‌دهد که گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) -که محصولات جانبی طبیعی متابولیسم سلولی هستند- نقش کلیدی در رویدادهایی دارد که منجر به اختلال در مکانیسم محافظت عصبی می‌شود.

پیش از این نشان داده‌ شده است که سطوح بالای گونه‌های فعال اکسیژن (ROS)، باعث سنتز لیپید در نورون‌ها می‌شود و به دنبال آن، جداسازی لیپیدهای پراکسیده در قطرات لیپید گلیال (LD) صورت می‌گیرد که سمّیت عصبی را به تأخیر می‌اندازد. این انتقال لیپید از نورون به گلیا وابسته به APOD/E است.

 مکانیسم محافظت عصبی زمانی درگیر می‌شود که نورون‌ها با سطوح بالایی از ROS روبرو می‌شوند که این امر نورون‌ها را برای تولید لیپیدهای فراوان تحریک می‌کند. سطوح ROS با افزایش سن، اشکال مختلف استرس یا به دلیل عوامل ژنتیکی افزایش می‌یابد. ترکیبی از ROS و لیپیدها، لیپیدهای پراکسیده تولید می‌کند که سلامت سلولی را کاهش می‌دهد؛ سپس آپولیپوپروتئین‌ها -پروتئین‌هایی که لیپیدها را حمل می‌کنند- آنها را به سلول‌های گلیا می‌برند که لیپیدها را در قطرات چربی ذخیره می‌کنند؛ در نتیجه آن‌ها از محیط جدا می‌شوند و از آسیب رساندن به نورون‌ها جلوگیری می‌شود. قبلاً محققان مکانیسم محافظت عصبی را با مؤثرترین عامل خطر ژنتیکی بیماری آلزایمر، آپولیپوپروتئین  APOE4، مرتبط کردند. مشخص شده APOE4 عملاً قادر به انتقال لیپیدها به گلیا نیست، در حالی که دو شکل دیگر APOE2 و APOE3، انتقال را به طور مؤثر انجام می‌دهند. با APOE4، تجمع قطرات چربی در گلیا به شدت کاهش می‌یابد و مکانیسم محافظتی از بین می‌رود. این تفاوت اساسی در عملکرد  APOE4 احتمالاً باعث می‌شود که فرد نسبت به اثرات مخرب ROS حساس‌تر باشد و این امر با افزایش سن، افزایش می‌یابد

هدف این مطالعه شناسایی ژن‌هایی بود که برای تشکیل قطرات چربی حیاتی هستند؛ به‌ویژه ژن‌هایی که برای خروج لیپید از نورون‌ها و ورود لیپید به گلیا ضروری هستند. محققان اذعان کردند که در تمام مواردی که ROS وجود داشت، اختلال در تشکیل قطرات گلیا می‌تواند منجر به آسیب عصبی شود.

آگونیست ABCA1 تشکیل قطرات لیپید گلیال را در مدل مگس میوه APOE4 ترمیم کرد و یک راه درمانی بالقوه برای جلوگیری از سمّیت عصبی ناشی از ROS محسوب می‌شود. مطالعات همچنین نشان داد ROS و آمیلوئید بتا می‌توانند برهم‌کنش داشته باشند و به طور بالقوه بر بیماری تأثیر بگذارند.

نتایج این مطالعه، لزوم تحقیقات بیشتر در مورد روش‌های ممکن برای کاهش سطوح ROS در مغز به عنوان یک روش برای به حداقل رساندن نقش کلیدی ROS در تخریب عصبی را پیشنهاد می‌کند.

https://www.genengnews.com/news/alzheimers-disease-risk-genes-disturb-brains-protective-mechanism/