پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

اکثر مردم سکته‌ی مغزی را موردی می‌دانند که عمدتاً افراد مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ اما ممکن است در نوزادان تازه متولد شده نیز رخ دهد. از هر 5000 نوزاد، یک نفر دچار سکته مغزی می‌شود و این اتفاق معمولاً در چند روز اول پس از تولد آن‌ها اتفاق می‌افتد. اکثر نوزادان در مراحل بعدی زندگی دچار مشکلاتی خواهند شد که شدت مشکلات بستگی به این دارد که کدام ناحیه مغز آسیب دیده است.

محققان در مرکز پزشکی دانشگاه اوترخت هلند روی درمان‌های جدیدی کار کرده‌اند که یکی از آن‌ها سلول‌های بنیادی است. اگر بتوان سلول‌های بنیادی را به قسمت آسیب دیده مغز نوزاد وارد کرد، فاکتورهای رشد سلول‌های بنیادی مغز را تحریک می‌کنند تا خود را ترمیم کنند. مطالعات قبلی روی حیوانات نشان داده که تزریق سلول‌های بنیادی به مغز موش‌های مبتلا به سکته مغزی به طور چشمگیری میزان آسیب مغزی و ناتوانی آنها را کاهش می‌دهد. به علاوه این درمان بی‌خطر بوده و عارضه جانبی در موش‌ها نداشته است. این مطالعات حیوانی محققان را امیدوار کرد که این درمان در نوزادان تازه متولد شده نیز مؤثر باشد و از ناتوانی در طول عمر جلوگیری کند.

اما چگونه می‌توان سلول‌های بنیادی را بدون استفاده از سوزن یا جراحی به مغز نوزاد رساند؟ محققان به این نتیجه رسیدند که چکاندن سلول‌های بنیادی در بینی، ایمن‌ترین و کارآمدترین راه برای رساندن آن‌ها به مغز است. پس از تحویل سلول‌های بنیادی به داخل بینی، سلول‌ها به سرعت و به طور خاص به مناطق آسیب دیده مغز رفتند. ناحیه آسیب دیده مغز "سیگنال‌های هشدار" را ارسال می‌کند که سلول‌های بنیادی را به نقطه درست در مغز هدایت می‌کند. هنگامی که سلول‌های بنیادی به ناحیه آسیب دیده رسیدند، فاکتورهای رشدی ترشح کردند که سیستم ترمیم مغز موش‌ها را تقویت می کرد.

پس از سال‌ها تحقیق آزمایشگاهی، آن‌ها سرانجام درمان را روی نوزادان آزمایش کردند و ده نوزاد تازه متولد شده را که پس از سکته مغزی از بیمارستان‌های سراسر هلند به مرکز پزشکی دانشگاه اوترخت منتقل شدند، درمان کردند. در هر ده نوزاد، قطرات سلول‌های بنیادی بدون هیچ عارضه‌ای تزریق شد. یک نوزاد بود که بعد از درمان تب خفیفی داشت که به سرعت خود به خود برطرف شد. یک اسکن MRI از مغز که سه ماه پس از سکته انجام شد، آسیب کمتر از حد انتظار را نشان داد و در چهار ماهگی، نوزادان تحت درمان، زمانی که کیفیت حرکات آن‌ها آزمایش شد، عملکرد خوبی داشتند.

کشف یک درمان جدید و ایمن با سلول‌های بنیادی همچنین فرصت‌هایی را برای سایر نوزادان مبتلا به آسیب مغزی، مانند نوزادانی که خیلی زود به دنیا می‌آیند یا نوزادانی که از کمبود اکسیژن در طول تولد رنج می برند، ایجاد می‌کند.

https://medicalxpress.com/news/2022-05-stem-cell-therapy-brain-newborns.html