پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

تخریب ماکولای چشم مرتبط با پیری یکی از شایع ترین دلایل نابینایی در افراد پیر است. این از دست رفتن بینایی بوسیله مرگ گیرنده های نوری ایجاد می شود که ناشی از تخریب و مرگ سلول های اپی تلیالی رنگ دانه دار شبکیه است که در تغذیه گیرنده های استوانه ای و مخروطی دخیل هستند.

محققین در انستیتو کارولینسکا روی مارکرهای اختصاصی روی سطح سلول های اپی تلیالی رنگ دانه دار که می تواند برای جداسازی و خالص سازی آن ها استفاده شود فوکوس کردند. یافته های حاصل از این امر موجب تمایز موثر سلول های بنیادی جنینی به جمعیتی خالص از سلول های اپی تلیالی رنگ دانه دار شد که هیچ گونه آلودگی از سلول های دیگر را به همراه نداشت. اما یک مشکل در استفاده از این سلول های با کیفیت بالا برای پیوند، خطر رد پیوند آن ها بدلیل عدم تطابق اهدا کننده و گیرنده بود.

برای حل این مشکل، محققین در این پروژه از سیستم ویرایش ژنومی CRISPR/Cas9 برای برداشتن مولکول های HLA کلاس یک و دو روی سطح سلول های بنیادی استفاده کردند. این امر موجب پنهان شدن سلول های حاصل از دست سیستم ایمنی می شود و در نتیجه سلول های اپی تلیالی رنگ دانه دار حاصل از آن ها نیز به خوبی بعد از پیوند قابل تحمل خواهند بود. ارزیابی های انجام شده نشان می دهد که سلول های اپی تلیالی رنگ دانه دار حاصل از این سلول های بنیادی تغییر یافته هیچ موتاسیونی با خود نداشتند و در نتیجه پیوند آن ها با عوارض جانبی بعدی نیز همراه نیست.

Reference:https://www.nature.com/articles/s41467-020-15326-5