پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی

 ریه اندامی حیاتی برای حفظ عملکرد صحیح سایر اندام‌ها است. تصور نمایید برای چند دقیقه یا حتی ثانیه می توانید نفس نکشید؟ پاسخ این سوال برای هر فرد متفاوت است. لحظه ای را تصور کنید که در زیر آب قرار دارید و نمی توانید نفس بکشید. حتی فکر کردن به این صحنه نیز عذاب آور است. حیات انسان به تنفس وابسته است. ریه ها نقش اصلی در تنفس را دارند. این عضو برای حفظ عملکرد درست سایر اندام های بدن در هر ثانیه مشغول فعالیت است. اما افراد بسیاری در سراسر جهان از مشکلات ریوی رنج می برند. متخصصان در دنیا استفاده از سلول‌های بنیادی را به عنوان راهکاری نوین برای درمان این بیماران به کار گرفته‌اند.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول های بنیادی، مهرناز اسدی قراباغی فوق تخصص بیماری های ریه درباره بیماری های ریوی و درمان آنها بیان کرد: بیماری های ریوی را در سه گروه بیماری های سرطانی، عفونی و مزمن غیر بدخیم می توان طبقه بندی کرد. به عنوان مثال آسم از بیماری های مزمن ریوی و غیر بدخیم است که به واسطه طول مدت بیماری و گاهی دوره های تشدید نیاز به بستری و صرف هزینه های بالا برای فرد بیمار دارد.

اسدی ادامه داد: درمان از طریق سلول های بنیادی یکی از روش های درمانی موثر و نوین در بسیاری از شاخه های طب است که در ریه نیز به صورت فزاینده مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر استفاده از سلول های بنیادی برای بیماری های بدخیم یا بیماری های عفونی ریه کمتر مد نظر قرار می گیرد و عمدتا برای درمان بیماری های مزمن ریوی همچون آسم، برونشیت و بیماری های عروقی و ریوی استفاده از سلول های بنیادی مد نظر است. در ایران نیز سلول های بنیادی برای درمان بیماری هایی همچون آمفیزم ریوی و برونشیت کاربرد بیشتری دارد که شاهد نتایج موفقی نیز در این زمینه هستیم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین عنوان کرد: بنابراین محققان و متخصصان کشور از نظر حصول نتایج موفق همپای کشورهای پیشرفته و پیشرو در این زمینه در حال تحقیق هستند. در حال حاضر نیز در مراکز دانشگاهی تهران، مشهد، تبریز و فارس تحقیقات گسترده در این زمینه انجام می شود. اما علت عدم استفاده گسترده از این روش های درمانی را باید هزینه بالا و وجود درمان های دیگر دانست که باعث شده است این روش های نوین به عنوان آخرین گزینه درمان در بیماران مورد توجه قرار گیرد.

وی در ادامه مثالی از درمان بیماری مزمن آمفیزم ریوی با استفاده از سلول های بنیادی ذکر کرد و گفت: این بیماری ریوی  بافت ریه را تخریب می کند و علت اصلی آن مصرف سیگار است. وظیفه اصلی ریه یعنی تبادل گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن با از بین رفتن بافت سالم ریه ها بر هم می خورد و اصلی ترین علامت این بیماران تنگی نفس موقع فعالیت است. به تدریج اثر تخریب بافت ریه پیشرفت می کند. بیمار وابسته به دستگاه های کمک تهویه خانگی و دستگاه های اکسیژن ساز می شود. نارسایی قلب بروز می کند. شدت بیماری گاهی در حدی است که درمان این بیماران بدون پیوند عضو امکان پذیر نیست. با توجه به اینکه پیوند عضو یک عمل جراحی وسیع با عوارض و دوره نقاهت طولانی است درمان از طریق سلول های بنیادی می تواند گره گشای درمانی این دسته از بیماران در آینده ای نه چندان دور باشد.